ከመይን ስለምንታይን ከም ቴክኖሎጂ ዝፈልጥ ወላዲ ን'ቤት ትምህርቲ' ዳግማይ ይግምግማ ኣለኹ   ኣብዚ ዳሕረዋይ እዋን፡ እቲ መዓልታዊ ዘንብቦ ሳይንሳዊ ፍጻመታት፡ ንመጻኢ ዝምልከት እናነከየ መጺኡ። AI ብቕልጡፍ ይዓቢ ስለዘሎ፡ ኣብ ዝመጽእ ዓመትን ኪኖኡን ኣብ ዝገብሮ ወፍርታትን ትጽቢታትን ርእሰ ተኣማንነት ክስምዓኒ እናኸበደ ይኸይድ ኣሎ።  ኣብዚ ቁንጣሮ ጽሑፍ፡ ትምህርቲ ካብቲ መርገጺ እየ ዝድህስሶ፤ ኣብ ህይወት ደቅና ቦታ ዝግብኦም ክፋላት ‘ቤት ትምህርቲ’ ንምንቕናቕ ዝከኣለኒ እገብር፣ ኣብዚ ዘደናግር ለውጢ ዝረኣየሉ እዋን ከመይ ጌርና ባህላዊ ትምህርቲ ክንምልእ ከም እንኽእል ድማ እሓስብ።  ትምህርቲ ኣብ ዓባይ ብሪጣንያ፡ ዛንታ መበቆል  ከም ብዙሕ መዳያት ሕብረተሰብ፡ ናይ ሎሚ ኣቀራርባ ትምህርቲ ከይተዓብለልካን ካበይ ከም ዝመጸ ከይተረዳእካን ክትጥምቶ ኣጸጋሚ እዩ።   ስርዓተ ትምህርትና ክሳብ ሕጂ ካብ   ዲኤንኤ ተሰኪሙ ኣሎ : ፕሩስያዊ ሞዴል    : ስርዓት ፕሩስያ ግዴታዊ ምምጻእ ኣተገባብራ ጽልዋ ዝነበሮ ኮይኑ፡ ከም ሕጊ መባእታ ትምህርቲ 1870 ኣብ ዓዲ እንግሊዝን ዌልስን ከምኡ’ውን ተመሳሳሊ ሕጊ 1872 ንስኮትላንድን ዝኣመሰሉ ሕግታት ኣስዒቡ። ግዴታዊ ትምህርቲ    ሞዴል ፕሩስያ ኣብ ደረጃ ዝሓለወ ስርዓተ ትምህርቲ፡ ተሪር መደብ ስራሕ ምስ ደወላትን ጽኑዕ ስነ-ስርዓትን ዘተኮረ ምዃኑ፡ ንኢንዱስትሪላይዜሽን ዝምጥን ሓይሊ ስራሕ ንምፍጣር ተቐቢሉ። ደረጃ ምውሳንን ስነ-ስርዓትን፡-    ስርዓት ፕሩስያ ኣገዳስነት ስልጠናን ምስክር ወረቐትን መምህራን ኣጉሊሑ፣ እዚ መትከል እዚ ኣብ ዓባይ ብሪጣንያ እውን ተቐባልነት ረኺቡ። ስልጠና መምህራን፦    ዓባይ ብሪጣንያ ናብ ሃገራዊ ስርዓተ ትምህርቲ፡ ብመንግስታዊ ምወላ ዝድገፍ ስጉምቲ፡ ብናይ ፕሩስያ ሞዴል ማእከላይ ምቁጽጻር መንግስቲ ኣብ ልዕሊ ትምህርቲ ዝተጸልወ እዩ። ምቁጽጻር መንግስቲ፡-  ... ዋላ እኳ ብርግጽ ብብዙሕ ካልእ መገድታት እቲ ስርዓት ተመሓይሹ እዩ፣ ምስ ምእላይ ኣካላዊ መቕጻዕቲ፣ ገሊኦም ድማ ንብዙሕነት ኒውሮን ስንክልና ትምህርትን ንምድጋፍ ይሰርሑ።  ቀንዲ ዕላማ ስርዓት ፕሩስያ፡ ብደረጃ ዝሓለወ ስርዓተ ትምህርቲ፡ ግዴታዊ ምምጻእን ካብ ላዕሊ ንታሕቲ ንዝግበር ውሳነ ምቕባል ዝምህር ስርዓተ-መሰረት ዘለዎ ኣቃውማን ኣቢልካ፡ ተማእዘዝቲ ዜጋታት፡ ወተሃደራትን ሰራሕተኛታትን ምፍጣር እዩ ነይሩ።   ቴክኖሎጂ ቀይሩና እምበር ትምህርቲ ድሕሪት ገዲፉና።  እዚ ሃገር ዝሃንጽ ስርዓታት ኣብያተ ትምህርቲ ካብ ዝጅምር ኣትሒዙ፡ ኣብ ዓለም ብዙሕ ተቐይሩ እዩ። ክሳብ ክንድዚ እንተፈቲነ ኩሉ እቲ ቁልፊ ለውጥታት ኣብዚ ክዝርዝሮ ኣይከኣልኩን። ውሑዳት ንምጥቃስ፤  ኣብ 1800፡ ካብ 30 ክሳብ 40 ነጻ ፖለቲካዊ ኣካላት (ሃገራዊ ሃገራት) ከም ዝነበራ ይግመት  ፡ ሎሚ፡ 195 ኣፍልጦ ዘለወን ልኡላውያን ሃገራት ኣለዋ።  ጃምላዊ ምፍራይ  ኣህጉራዊ ጉዕዞን ስሉጥ መጓዓዝያን  እቲ ኢንተርነት  ሞባይል መሳርሒታት  ንምእማኑ ዘጸግም ዝያዳ ናይ ኮምፒዩተር ሓይሊ  ክሪፕቶካረንሲ  ዓለምለኻዊ ለበዳታት  ዓለማዊ ለውጢ ክሊማ  ቅልጡፍ ምዕባለ LLMsን ML/AIን  ሕጂ ኣብ ምዕራባውያን ትካላት ትምህርቲ ዝሰርሑ ብዙሓት ንፉዓትን ጻዕራማትን ሰባት ከምዘለዉ ፈሊጠ ኣለኹ፣ ካብ ውሽጦም ንምእማኑ ዘጸግም ስራሕ ዝሰርሑ፣ እንተኾነ ግን መብዛሕትኡ እቲ መበቆላዊ ኣቃውማ ብጽቡቕ ይኹን ብሕማቕ ይቕጽል ኣሎ።  ብውልቀይ ኣብ ዓዲ እንግሊዝ ዳግመ ዲዛይን ትምህርቲ ቅድሚ 10 ዓመት ጠቓሚ ምኾነ ነይሩ ኢለ ምተማጎትኩ፤ ሎሚ ኣዝዩ ቅኑዕ ፕሮጀክት ምኾነ፤ ኣብ ዝቕጽሉ 10 ዓመታት ግን   ክኸውን እዩ።  ኣገዳሲ  ንሕና ተሓዋዊስና ኣለና፣ ስርዓተ ትምህርትና ቁሩብ ኣመዓራሪና ኢንተርነት ንኽፍቀድ፣ ንብዙሕ ባህላዊ ክውንነት ናይ ሓደ ዝያዳ ዓለማዊ ሕብረተሰብ። ሕጂ ኣይፓድን ኢንተርኣክቲቭ ዋይትቦርድን ምርኣይ ልሙድ ኮይኑ ኣሎ፡ እንተኾነ ግን ኣዝዩ ዝያዳ ለውጢ ኣብ ጫፍ ኢና ዘለና።  ቴክኖሎጂካውን ፖለቲካውን ለውጢ ካብ ስርዓተ ትምህርትና ምስ ዝበልጽ  ትረንድስ ኣብ መዓልታት ዘይኮነስ ኣብ ካልኢታት ክነድድ ከሎ፡ ድሕሪ ደጊም ነቲ ሓድሽ ስሪት ማይክሮሶፍት ወርድ ንደቅና ምምሃር እኹል ኣይኮነን።  KPop Demon Hunters ኣብ ውሽጢ 91 መዓልታት ልዕሊ 325 ሚልዮን ርእይቶታት ብምርካብ፡ ኣብ ኔትፍሊክስ ዝበዝሐ ተዓዘብቲ ዝረኸበት ኣርእስቲ ኮይና ኣላ። 3x'ing ቅድሚ ሕጂ ኣብ ኩሉ ግዜ ዝበዝሐ ተዓዛቢ ኣብ ውሽጢ 3 ወርሒ።  ... እዚ ምናልባት ዘይምልከቶ ፖፕ መወከሲ ክመስል ይኽእል እዩ፡ እንተኾነ ግን ብዛዕባ   ናይቲ ኩላትና ሎሚ እንሃልኾን እንፈጥሮን ሓበሬታ vs ዋላ ቅድሚ ዓሰርተ ዓመት ክንሓስብ እንተተጠቒምናሉ፡ እቲ ቴክኖሎጂ ንባህላዊ ዕብየትና ዝሓለፈ ምዃኑ ንጹር እዩ። ቅልጣፈ  ትረንድስ ብዲጂታላዊ ቻነላት (መልእኽተኛታት፣ ማሕበራዊ መራኸቢታት ወዘተ) ብቐሊሉ ክዝርጋሕ ይኽእል  ትረንድስ ካብ ዝኾነ እዋን ንላዕሊ ይከታተልን ይሕበርን (ናብ ዕብየት ሉፕስ ይመርሕ)  ቪድዮ ልዑል ባንድዊድ ዘለዎ ምትሕልላፍ ሓበሬታ vs መጽሓፍቲ ቤት ትምህርቲ እዩ።  ቫይራሊቲ ኣብ ካልኢታት ወይ ደቓይቕ ናብ ሚልዮናት ሰባት መልእኽቲ ብምስግጋር፡ ነቲ ሳሙና ሳንዱቕ ንዝተፈላለዩ ደቂ ሰባት ይኸፍቶ  ብመሰረቱ ቆልዑ ናይ ትምህርቲ ማሽናት እዮም። ርእሲ ሰፍነግኦም ንህይወቶም ዘሀብትም ወይ ናይ ምድሓን ዕድሎም ዘመሓይሽ ሓበሬታ ይደልዩ።   ሃገራዊ ስርዓተ ትምህርቲ ዳግመ-ሃሽ ወይ ብውሑድ መንገዲ ምምሕያሽ እንተቐጺልና፡ ናይ ሎሚ መንእሰያት ኣዝዩ ዝለዓለ ባንድዊድ ዘለዎ ናይ ትምህርቲ መገድታት ክረኽቡ እዮም፤ ብሓቂ ድሮ ከምኡ ምዃኖም ምተማጎትኩ።  በየናይ መንገዲ ክትመሃር ትመርጽ? ሒሳብ ካብ ሓደ ጸጋታት ዝሓመመን ብ32 ሰባት ዝሓቖፈ ክፍሊ ጨርቂ ዝጎየየን መምህር፡ ወይ ድማ ታሪኽ ስነ ህንጻ ፒራሚዳት ብሓደ ኣብ ዓለም ፍሉጥ ተመራማሪ ስነ-ጥንቲ ኣብ ዝተሰርሐ ቪድዮ (ብዘይ ፍላጥ ሒሳብ፡ ፊዚክስ፡ ታሪኽ ዝምህር)። እዚ ዳሕረዋይ ነጻ እዩ፣ እቲ ቆልዓ ኣብ ፍሬም ኣእምሮ ክመሃርን ምሉእ ብምሉእ ብናቱ ናህሪ ክረኽቦን ከሎ ድማ ብቐሊሉ ዝረኽቦ እዩ።   ርአ፡ ኬን ሮቢንሰን - ኣብያተ ትምህርቲ ንፈጠራ ይቐትላ ድየን?  ብብዙሕ መዳይ፡ እቶም ናይ ቀደም ስርዓታት ቤት ትምህርቲ፡ ኣብዚ ሕጂ ሓበሬታ ናይ ምድሓን ሓበሬታ ከጠቓልል ኣብ ዘድልየሉ ዘመን ክዕወቱ እንተኾይኖም፡ ዳግማይ ምህዛን ከድልዮም እዩ፤    - ኣብዚ ኣዝዩ ዝተመስረሐ መግብታት ዘለዎ ዓለም፡ ንህይወት ንምህላው ብልሒ ዘለዎ ፍልጠት መግቢ የድልዮ ንቕሓት ኣመጋግባ    - ካብ መሰረታዊ ናይ ባንክ ሕሳብ ኣዝዩ ሓሊፍና ኢና፤ ካብ መውጽኢታት እውን ከይተረፈ። ሎሚ ዝተወልዱ ህጻናት ክሪፕቶ ትራንዛክሽን ብዘደንጹ መልክዑ ዝተሓላለኸ ዓለማዊ ፋይናንሳዊ ስርዓት ምርዳእን ከድልዮም እዩ። ናይ ፋይናንስ ክእለት    - ብዙሓት ቆልዑ ድሮ ኣብ ኦንላይን ይነብሩ (ብዝሓሸ ይኹን ብሕማቕ)፣ እዚ ድማ ናብ ምንካይ መጠን ዝምድናታት፣ ማሕበራዊ ርክብ IRLን ንኣዝዩ ዝሰፍሐ ትሕዝቶታት ምቅላዕን ይመርሕ ኣሎ። ናይ ኦንላይን ማሕበራዊ ክእለት    - መብዛሕትኡ ሕብረተሰብ ብዝተፈላለዩ ናይ ኒውሮ ቅርጽታት ከም ዝቖመ ንቕሓት ምውሳኽ ኒውሮዳይቨርሲቲ  ምናልባት ገለ ጽቡቓት ኣብያተ ትምህርቲ ነዞም ሓደስቲ ድሌታት ሓቚፈን ንህጻናት ዘመናዊ ህይወት ብነብሰ-ንቕሓት ዝቐርቡሉ መገድታት ይምህራ ኣለዋ።  ኣብ ካልእ ኣጋጣሚታት፡ ቆልዑ ብርግጽ ነዞም ሓደስቲ ዓውድታት ብመንገዲ ናይ ገዛእ ርእሶም ናይ ኦንላይንን ማሕበራውን ጀብሃታት ይምርምርዎ ኣለዉ።  'ኤድቴክ' (Education technology) ብኻልእ መገዲ ነቲ ክፍተት ንምምላእ ስጉምቲ ይወስድ ኣሎ። መሳርሒታት ከም...  ከምኡ’ውን   ነዚ ዘይተማልአ ድሌት ንምምላእ ቴክኖሎጂ ካብ ምጥቃም ጥራይ ዓቢ ዕብየት ርእዮም እዮም።   ጀኒ.ኣይ ስትሪው  ኣብዚ ዘመነ ኤ.ኣይ ዝዓብዩ ወለዲ ቆልዑ እንታይ ክንገብር ንኽእል?  ብኣተሓሳስባይ፡ ቆልዑ ማሕበራዊ ምትእስሳር፡ ዲጂታላዊ ስሉጥነትን ምስትውዓልን እምበር ናይ ቴክኖሎጂ እገዳ የድልዮም። እቲ ሓቀኛ ብልጫ ናይቶም ምስ AI   ከም እትተሓባበር ዝመሃሩ እምበር ናይቶም ካብኡ ዝተዓሸጉ ኣይክኸውንን እዩ። ከመይ ጌርካ    ። ንመጻኢ ዝተዓጠቑ ቆልዑ ቴክ ክርድኡ ኣለዎም፡ ብጽቡቕ ይኹን ብሕማቕ ናይ ኦንላይን ጸጋታትን ኤድቴክን ብፍጥነት ብርሃን ይመሓየሹ ኣለዉ    ። መዓስን ብኸመይን ከም እትጥቀመሉ ምፍላጥ ልዕለ ሓይሊ እዩ። ዘይተገደበ ኣጠቓቕማ ሓደገኛ እዩ፤ ሕጂ ውን ይምዕብል ኣሎ። AI ኣብዚ ኣሎ ንኽጸንሕ    - 'መግቢ' ካብኡ ዝንእስ ውሑስ ኮይኑ ኣይፈልጥን። ኣልትራፕሮሰስድ መግቢ ዝመስሉ ንጥረ ነገራት ኣብ ኩሉ ቦታታት ኣለዉ፡ እተን ዝሸጣ ኩባንያታት ድማ ኣዝዮም በላሕቲ ናይ ዕዳጋ ሰባት ኣለወን። ንኣካላትካ ዝጠቅም ምፍላጥ ኣብ መንጎ ናይ ሕማም ህይወትን ሓይሊ ዘለዎ ተግባር ህይወትን ዘሎ ፍልልይ እዩ። ፋይናንስን ቁጠባን እውን ከምኡ ናይ ምድሓን ክእለት ኣብ 2025  ስለዚ...ብተግባር ከመይ ይመስል? እንታይ እየ ሓሳብ ዘቕርብ ዘለኹ?  ገዛ ትምህርቲ ኣብ ዘመነ ኤ.ኣይ   ገለ ካብቶም ኣቐዲሞም ዝተጠቕሱ ሓይልታት ኣብ ትምህርቲ ገዛ (ብግምት ብኤድቴክ ዝተዳለወ) ፍንጀራ ንኽፍጠር ኣበርክቶ ገይሮም እዮም። እዚ ኩላትና ቤት ትምህርቲ ጽቡቕን ጉድኣትን ከም ዘለዎ ቁሩብ ንፈልጥ ከም ዘለና ዘርኢ ይመስለኒ።   >> ተስፋ ዝቖረጹ ወለዲ ኒውሮዳይቨርስ ዘለዎም ህጻናት፡ ኣብያተ ትምህርቲ ንጠለባት ደቆም ዝድግፋ ንምርካብ ይቃለሱ።   >> ህጻናት ናብ ገዛ መጺኦም ዝተማህርዎ ይነግሩ ኣለዉ፡ ወለዲ ድማ ብጭንቀት ርእሶም ይነቕነቑ ኣለዉ።   >> ኣብያተ ትምህርቲ ዓባይ ብሪጣንያ ወለዲ ብዘይምምጻእ ናብ ቤት ፍርዲ ይወስዳ ኣለዋ።  ...ኣነ ግን ብፍጹም ኩሎም ቆልዑ ኣብ ገዛ ክመሃሩ ኣለዎም ኣይብልን እየ። ብሓቂ ክርአ ከሎ፡ ብቑዓት ደቂ ሰባት ንምዕባይ ዝተፈላለየ ኣገባባት ኣሎ ይመስለኒ፤ ኣብ መንጎና ናይ ስነ-ኣእምሮኣዊ፡ ፋይናንሳውን ጂኦግራፍያውን ፍልልያት ክሳብ ዘሎ ብዙሕ ኣገባባት።  እቲ ስነ-ጥበብ ንትምህርቲ ከም ሓደ ብቑዕ፡ ርህሩህ፡ ጥዑይ ሰብ ንምፍራይ ዝተዳለወ ቅርጺ ጌሩ እዩ ዝርእዮ ዘሎ፡ እዚ ማለት ድማ ነቲ ሕብረተሰባዊ ስርዓታት ምግዳፍ፡ ወይ ብመጠኑ ኣብ ዙርያኡ ምዕጻፍ ማለት ክኸውን ይኽእል።  ሓደ ወላዲ ብቑዕን ጸጋታትን ድሌትን እንተሃልይዎ፡ ትምህርቲ ገዛ ንሓደ ቆልዓ ናብ ምሉእ ሓቀኛ መንነቱ ንኽዓቢ ዘኽእሎ ፍሉይ መገዲ ክኸውን ይኽእል። ኣብ home ed ንጥፈታትን ጉጅለታትን ብምስታፍ፡ ኣብ ዓለም ምውጻእ፡ ከምኡ’ውን ማሕበራዊ ምትእስሳር፡ ብባህሪኡ ይሕብሕብ።  ናይ ክፍለ ግዜ ቤት ትምህርቲ ኣብ ዓዲ እንግሊዝ ኣማራጺ እዩ - ኣብ መንጎ እቲ ነባሪ ኣገባብን ናይ ገዛእ ርእስኻ ቅዲ ትምህርቲ ገዛን መስመር ክትከይድ የኽእለካ  ባህላዊ ቤት ትምህርቲ ክሳብ ሕጂ ገለ ክቡር ክእለት ይምህር - ኣብ ገዛ፡ ንመዘናግዒታት ብምዝርጋሕ ወይ ብምድጋፍ ንመዳያት ትምህርቶም ክትምልእን ክትመርሕን ትኽእል ኢኻ።  ብሓጺሩ ወለዲ ንናይ ገዛእ ርእሶም ሓሳባት ትምህርቲ፡ ነቲ ስርዓት ክፈታተኑን ብዛዕባ’ታ ኣብ ልዕሊ ኣድማስ ትዓርግ ሓዳስ ዓለም ንነብሶም ክመሃሩን እላቦ። ሓድሽ ቴክኖሎጂን ዝቕየር ቁጠባዊ ክውንነትን ንደቅና ዘይተጸበናዮ ብድሆታት ከቕርቡ እዮም፤ ንኽነብሩን ንኽስስኑን ዘድልዮም ክእለት ምዕጣቕ ናትና ስራሕ እዩ።

The is an opinion piece based on the author’s POV and does not necessarily reflect the views of HackerNoon.

100% AI Business Challenge Ride-along

Woody Hayday.com

Niche Report.io

Read My Stories

እዚ ድምጺ ብኦርጅናል ቋንቋ ናይቲ ዛንታ ዝተሰርሐ እዩ!

ኣዝዩ ነዊሕ፤ ንምንባብ

Boost your HackerNoon story @ $159.99! 🚀

AI ንክላስ ይበልዕ ኣሎ፡ እዚ ድማ ሕማቕ ነገር ኣይኮነን።

About Author

ርእይቶታት

ሃንግ ታግስ

እዚ ጽሑፍ ኣብ...

Related Stories

The Undying Fire by H. G. Wells - Table of Links

Can a Bunch of Islands Teach the World How to Fix the Internet?

Time and Tide: A Romance of the Moon by Robert S. Ball - Table of Links

Einstein's Theories of Relativity and Gravitation by Albert Einstein - Table of Links

The Undying Fire by H. G. Wells - Table of Links

Can a Bunch of Islands Teach the World How to Fix the Internet?

Time and Tide: A Romance of the Moon by Robert S. Ball - Table of Links

Einstein's Theories of Relativity and Gravitation by Albert Einstein - Table of Links

Light-Mode

Classic

Newspaper

Dark-Mode

Neon Noir

Minty

HN StartUps