Matimu lamantshwa

Hi leyi Ndlela Yo Endla Swiboho Leswi Sekeriweke Eka Ntiyiso Ni Ndlela Yo Papalata Ku Tlula Eka Mahetelelo

hi Vinita Bansal10m2024/11/24

Ku leha ngopfu; Ku hlaya

Goza rin’wana ni rin’wana eka endlelo ro endla swiboho ri yimeriwe hi xitepisi lexi nga eka xitepisi. U sungula ehansi, kutani u khandziya xitepisi xin’wana ni xin’wana u nga si endla xiboho ni ku teka goza. Ku ya ehenhla ni le hansi hi xitepisi hi ntolovelo swi humelela u nga swi xiyi naswona hi ku hatlisa swinene ebyongweni bya wena, leswi endlaka leswaku ku va ni swivandla eka endlelo ra wena ro ehleketa ni ku anakanya, swi endla leswaku u tlula u ya emakumu naswona swi endla leswaku u endla swiboho swo biha.

featured image - Hi leyi Ndlela Yo Endla Swiboho Leswi Sekeriweke Eka Ntiyiso Ni Ndlela Yo Papalata Ku Tlula Eka Mahetelelo

Hi endla madzana ya swiboho siku hinkwaro, swo tala swi endla hi ku tisungulela handle ka matshalatshala lamakulu eka hina. Ku tlula mpimo ka rungula, ku va ni xihlawuhlawu xa ku twisisa, ku pfumaleka ka nkarhi ni minkucetelo ya ntshamisano ni ya mintlhaveko swi nga endla leswaku ku va ni makumu lama hatlisaka naswona minkarhi yin’wana lama nga twisisekiki.

Ripfumelo ra hina ni mavonelo ya hina ya misava swi tirha tanihi swisefo leswi khumbaka leswaku hi rihi rungula leri hi ri nyikelaka nyingiso ni ndlela leyi hi ri hlamuselaka ha yona. Ku pfumaleka ka vutivi swi nga ha endla leswaku swi tika ku lemuka ni ku lawula ku avanyisa loku ka otomatiki.

Ku anakanya hi vukheta a hi ntumbuluko. Ku landzela mintlhaveko ni mintlhaveko ya hina swi tala ku susumetela mahanyelo ya hina ku tlula minjhekanjhekisano leyi nga ni swivangelo leswinene. Hi tala ku kuceteriwa hi swivilelo leswi nga riki swa nkoka ku fana na leswi faneleke, naswona hi tala ku humesa minjhekanjhekisano leyi rhendzelekaka, leyi hlawulaka, leyi nga ni xihlawuhlawu, leyi nga ni tlhelo rin’we, leyi nga helelangiki ku tlula minjhekanjhekisano leyi nga ni swivangelo leswinene, leyi nga ni mianakanyo leyinene, leyi anakanyisisaka, leyi kongomeke, leyi heleleke. Hakanyingi hi tsakela ku hlasela minsusumeto ya munhu ku tlula ku hlasela hi swivangelo swa munhu. Hi endla miehleketo leyi nga fanelangiki, hi tumbuluxa minjhekanjhekisano ya straw man hi swiphemu swa mavonelo lama kanetanaka, hi nyikela swiphiqo swa mavunwa, naswona hi fikelela makumu hi ku hatlisa.
― Robert Carroll, ku vula yena

Xitepisi xa ku ehleketa i xikombiso xa matimba xa miehleketo lexi hlamuselaka ndlela leyi hi endlaka swikambelo leswi swa xihatla kumbe swiboho.

7 Magoza ya Xitepisi xa ku Hlamusela

Kuna 7 wa ti rungs eka... Xitepisi xa Xiringanyeto . Hi lowu ku hambanisiwa ka goza rin’wana na rin’wana eka endlelo ro teka swiboho, ku suka eka ku langutisisa ku ya eka goza:

Mbalango

Ehansi ka xitepisi, u sungula hi data yo ka yi nga swekiwanga na mintiyiso. Leswi i swilo leswi u nga swi vonaka, u swi twa kumbe hi ndlela yin’wana u swi languta hi ku kongoma. Eka xiyimo lexi, u teka ntsena ntiyiso wa leswi humelelaka handle ko endla tinhlamuselo to karhi ku fikela sweswi.

Data leyi Hlawuriweke

Endzhaku ka sweswo, eka xidziva lexikulu xa rungula leri nga kona, handle ko swi xiya u hlawula rungula ro karhi leri u faneleke u dzikisa mianakanyo eka rona, hakanyingi hi ku ya hi ripfumelo ra wena ra munhu hi xiyexe, mintokoto ni ku va ni xihlawuhlawu. U zero eka vuxokoxoko byo karhi hi ku ya hi leswi u swi tsakelaka kumbe ajenda naswona a wu tekeli enhlokweni datha hinkwayo leyi nga kona loko u teka xiboho.

Tinhlamuselo

Endzhaku ko hlawula data, u engetela nhlamuselo eka data leyi hlawuriweke. Leswi swi katsa ku hlamusela datha hi ku ya hi ripfumelo ra wena, miehleketo na mintokoto ya wena ya nkarhi lowu hundzeke. U sungula ku vumba mavonelo naswona u endla leswaku rungula rero ri twisiseka.

Miehleketo

Eka xiyimo lexi, u sungula ku endla miehleketo malunghana ni nhlamuselo ya data—hakanyingi handle ko kambisisa loko yi ri ntiyiso kumbe e-e. Hakanyingi leswi a swi boxiwi kambe swi kongomisa mianakanyo ya wena. Va kuceteriwa hi ndhavuko wa wena, ntokoto wa wena wa nkarhi lowu hundzeke ni swikombiso swa mianakanyo.

Mahetelelo

Sweswi, u fikelela makumu lama sekeriweke eka miehleketo ya wena mayelana na nhlamuselo ya datha. Mahetelelo lawa ma nga va mianakanyo kumbe swiboho leswi nga erivaleni.

Swipfumelo

Kutani makumu ya wena ma tiyisa ripfumelo ra wena leri nga kona, leri nga dzimeke timitsu swinene. Leswi swi nga yisa eka xirhendzevutani xo biha laha ripfumelo ra wena ri kucetelaka ndlela leyi u endlaka swiboho ha yona, kutani swiboho sweswo swi tiyisa ripfumelo ra wena swi ya emahlweni swi khumba ndlela leyi u ehleketaka na ku endla ha yona eka swiyimo swa nkarhi lowu taka.

Swiendlo

Xo hetelela, u teka goza leri vonakaka ri lulamile hikuva ri sekeriwe eka leswi u swi pfumelaka. Kambe entiyisweni, swiendlo swa wena swi susumetiwa hi miehleketo ya wena naswona a swi sekeriwanga eka ntiyiso.

Ku Endla Swiboho Swo Antswa Hi Xitepisi Xa Ku Endla Swiboho

Ku avanyisa i ku rhuketela ka munhu kumbe xiyimo hi ku tisungulela ntsena hikuva xihlawulekisi xo karhi xi tolovelekile eka mulanguti (kutani xin’wana na xin’wana lexi xihlawulekisi xexo a xi vula yini emahlweni ka xona xi fanele ku vula nakambe sweswi). Ku tolovelana swa ntshunxeka, kambe ku avanyisa ko tano ku wisela kheteni, kahle-kahle ku sivela mulanguti ku vona ntlangu hinkwawo.
― Gavin de Becker, ku vula yena

Swiendlo swa hina eka xiyimo xihi na xihi swi lawuriwa hi ndlela leyi hi xi tekaka xiyimo ha yona. Hinkwerhu hi nga fikelela ku twisisa loku hambaneke swinene, ku ya hi leswaku hi swihi swiyenge swa xiyimo lexi hi hlawulaka ku kongomisa eka swona na ndlela leyi hi hlamuselaka leswi humelelaka ha yona.

Hi ku tirhisa hi vukheta Xitepisi xa ku Hlawula tanihi xitirho eku endleni ka swiboho, u nga va u lemuka swinene maendlelo ya miehleketo lama nga xisekelo xa ku hlawula ka wena. U nga yi tirhisa ku kambisisa loko ku hlawula ka wena ku sekeriwe eka ntiyiso kumbe miehleketo.

Ku lemuka loku ku ta ku pfumelela ku endla swiboho leswi nga ni vutivi, leswi nga ni xikongomelo ni leswi twisisekaka, leswi hungutaka ku va ni xihlawuhlawu ni ku anakanya loku hoxeke. Employed right, xitepisi xa ku ehleketa:

Ku pfuna vanhu na swipano ku antswisa vuhlanganisi hi ku endla leswaku maendlelo ya miehleketo na miehleketo leyi nga kongomangiki swi va erivaleni, ku hunguta ku nga twisisani.
Swi pfuneta eku tlhantlheni ka timholovo hi ku pfumelela un’wana na un’wana ku twisisa ndlela leyi yena na van’wana va fikelelaka makumu na ku avanyisa ka vona ha yona.
Ku ndlandlamuxa ku endla swiboho hi ku khutaza endlelo ro anakanyisisa swinene na ku anakanyisisa, ku hunguta nkucetelo wa ku va na xihlawuhlawu. Leswi swi nga endla leswaku ku tlhantlhiwa swiphiqo hi ndlela leyi humelelaka swinene ni mimbuyelo yo antswa.
Swi khutaza vanhu ku kambisisa mavonelo ni mavonelo man’wana. Leswi swi nga endla leswaku munhu a pfuleka swinene na ku tiyimisela ku lavisisa tindlela to hambana na swintshuxo.
Varhangeri va nga yi tirhisa ku twisisa maendlelo ya miehleketo ya xipano xa vona, ku kurisa vurhangeri byo antswa na ntirhisano.

Swi sungula hi ku twisisa leswaku:

Mianakanyo, mianakanyo ni ku avanyisa ka wena a hi mintiyiso.
Hakanyingi ku va ni swivandla eka data leyi u yi hlawulaka.
Swi nga ha endleka leswaku tidyondzo ta wena ti nga sekeriwanga eka rungula ra xiviri.
Swiboho swa wena swi kuceteriwa hi ku va ni xihlawuhlawu xa munhu hi xiyexe ni swikombiso swa mianakanyo.
A hi minkarhi hinkwayo u endlaka swilo hi ndlela leyi twisisekaka.

Ku Tirhisa Ladder of Inference eka Swiboho swa Wena

Ku hambana na leswi hi yisiwa ku swi pfumela, ku ehleketa ku antswa a hi ku va mutivi wa vutlhari. I mayelana na maendlelo lawa hi ma tirhisaka ku paluxa ntiyiso na ku hlawula loku hi ku endlaka loko se hi swi endlile.
― Shane Parrish, ku vula yena

Loko u langutane ni xiboho, ngopfu-ngopfu lexi rharhanganeke kumbe xa nkoka, hunguta rivilo hi vomu. Xiya leswaku wena ni van’wana mi tshamela ku khandziya xitepisi lexi, hakanyingi mi nga ehleketi kahle.

Sweswi, landzela magoza lawa:

Goza 1: Hlawula Laha U Nga Kona Eka Xitepisi

Hlawula leswaku i xitepisi xihi lexi u nga eka xona sweswi.

Goza 2: Tirha Ndlela Ya Wena Ehansi Hi Xitepisi

Sweswi u tivaka leswaku u le ka xitepisi xihi, u nga tirha ndlela ya wena yo tlhelela ehansi hi xitepisi leswaku u nghenela ku endla swiboho hi vomu swinene.

Hi leswi swivutiso leswi u faneleke u swi vutisa eka xiteji xin’wana ni xin’wana xa xitepisi—sungula hi xitepisi ku suka eka goza 1 ivi u ya ehansi hi xitepisi.

Mbalango

Hi yihi data yo karhi kumbe mintiyiso leyi ndzi yi xiyeke eka xiyimo lexi?
Xana ndzi hlengelete rungula hinkwaro leri faneleke, kumbe xana ndzi pfumala nchumu?
Xana langutelo ra mina ri lulamile, kumbe ndzi endla miehleketo malunghana ni leswi ndzi swi vonaka?

Data leyi Hlawuriweke

Hi swihi swilo kumbe vuxokoxoko lebyi ndzi hlawulaka ku dzikisa mianakanyo eka byona naswona ha yini?
Hi byihi vuxokoxoko lebyi ndzi nga ha vaka ndzi byi honisa kumbe ku byi honisa?
Xana mintokoto ya mina ya munhu hi xiyexe kumbe ku va ni xihlawuhlawu swi nga ha va swi kucetela njhani ku hlawula ka mina ka data?

Tinhlamuselo

Hi yihi nhlamuselo kumbe nhlamuselo leyi ndzi yi nyikaka eka datha leyi xiyiweke?
Hi tihi tinhlamuselo tin’wana leti ndzi faneleke ndzi ti kambisisa?
Xana nhlamuselo ya mina yi fambisana njhani na datha ya xiviri, naswona xana ndzi endla vuhlanganisi lebyi twisisekaka?

Miehleketo

Hi swihi miehleketo leyi ndzi yi endlaka mayelana na nhlamuselo ya data?
Xana miehleketo ya mina yi sekeriwe eka ku anakanya loku twalaka, kumbe ndzi endla ku tlula-tlula handle ka vumbhoni?
Xana ripfumelo ra mina ra munhu hi xiyexe kumbe swikombiso swa mianakanyo swi nga ha va swi vumba njhani miehleketo ya mina?

Mahetelelo

Hi wahi makumu kumbe swiboho leswi ndzi swi endlaka hi ku ya hi miehleketo ya mina?
Xana makumu lawa ma huma hi ndlela leyi twisisekaka eka datha ni miehleketo?
Xana ndzi kambisise vuyelo lebyi nga ha vaka kona bya makumu lawa?

Swipfumelo

Xana makumu ya mina ma fambisana njhani ni ripfumelo ni mimpimanyeto ya mina leyi nga kona?
Xana ndza swi tiva ku va ni xihlawuhlawu xo tiyisekisa, laha ndzi nga ha vaka ndzi lava rungula leri seketelaka ripfumelo ra mina kasi ndzi ri karhi ndzi ala vumbhoni lebyi kanetanaka?
Xana ku ni ripfumelo leri dzikeke leri nga ha vaka ri kucetela mianakanyo ya mina?

Swiendlo

Hi rihi goza leri ndzi navelaka ku ri teka hi ku ya hi makumu ni leswi ndzi swi pfumelaka?
Hi byihi vuyelo lebyi nga vaka kona bya xiendlo lexi eka van’wana na mongo wo anama?
Hi swihi swiendlo swin’wana leswi nga ha faneleke ngopfu kumbe leswi humelelaka?

Goza 3: Tirha Ndlela Ya Wena Ku Tlakuka Hi Xitepisi Nakambe

Endzhaku ka loko u tirhile ndlela ya wena ku ya ehansi hi xitepisi, kumbexana u lemuka swinene endlelo ra wena ro anakanya ni miehleketo yihi na yihi leyi u nga ha vaka u yi endle. Sweswi, ringeta ku khandziya xitepisi, enkarhini lowu hi ku xiya ni hi vomu.

Hi ku landzelela endlelo leri ra magoza ya 3, u nga hlakulela endlelo leri nga ni ndzayo ni leri nga ni mianakanyo yo endla swiboho. Leswi swi pfuneta ku tiyisisa leswaku swiboho swa wena swi sekeriwe eka masungulo lama tiyeke ya datha, nxopaxopo lowu anakanyisisiweke, na ku lemuka swihlawuhlawu leswi nga ha vaka kona , eku heteleleni swi yisa eka ku hlawula ko antswa, loku nga ni vutivi.

Leswaku u ya emahlweni u antswisa vuswikoti bya wena byo endla swiboho, vutisa swivutiso leswi:

Xana nkarhi na nkarhi ndzi anakanyisisa hi endlelo hinkwaro ku tiyiseka leswaku ku endla swiboho swa mina swi lulamile?
Xana ndzi lavile swibumabumelo na mbuyelo eka van’wana ku tlhontlha miehleketo na mahetelelo ya mina?
Xana ndzi nga yi antswisa njhani endlelo ra mina ro endla swiboho nkarhi hinkwawo leswaku ndzi hunguta ku va ni xihlawuhlawu ni ku antswisa ku pakanisa?

Ku Tirhisa Xitepisi Xa Ku Pfuna Ku Pfuna Van’wana Eku Endla Swiboho

Ku vutisa swi pfuna vanhu ku kuma langutelo na ku twisisa mavonelo ya van’wana. Loko va ri karhi va vona timhaka ni swiphiqo hi mavonelo yo hambana-hambana, va kuma ku tlangela ku rharhangana ka swona—naswona va tlhela va ndlandlamuxa nxaxamelo wa swintshuxo leswi nga kotekaka.
― Michael J. Marquardt, ku vula ka yena

Ku pfuna van’wana ku endla swiboho swo antswa hi ku tirhisa Ladder of Inference, u nga va vutisa nxaxamelo wa swivutiso leswi anakanyisisiweke leswi khutazaka ku anakanyisisa, ku ehleketa hi vukheta, na ku kambisisa hi vuenti endlelo ra vona ra miehleketo. Swivutiso leswi swi endleriwe ku va kongomisa eka xiteji xin’wana na xin’wana xa xitepisi na ku tlakusa endlelo ro teka swiboho leri nga na vutivi lebyinene.

Hi leswi swivutiso leswi u faneleke u swi vutisa van’wana eka switepisi swo hambana-hambana swa xitepisi:

Mbalango

Hi yihi datha yo karhi kumbe mintiyiso leyi u yi xiyeke kumbe ku yi hlengeleta eka xiyimo lexi?
Xana ku ni vuxokoxoko kumbe rungula ro karhi leri u nga ha vaka u ri pfumale kumbe u ri honise?

Data leyi Hlawuriweke

Xana u kambisise rungula hinkwaro leri nga kona, kumbe u dzikisa mianakanyo ya wena eka ntlawa lowutsongo wo karhi wa rungula?
Xana ku va u ri na xihlawuhlawu kumbe leswi u swi tsakelaka swi ku khumba njhani data leyi u hlawuleke ku dzikisa mianakanyo eka yona?

Tinhlamuselo

Hi yihi nhlamuselo leyi u yi nyikaka eka datha leyi xiyiweke? Xana u ri hlamusela njhani?
Xana ku ni tinhlamuselo tin’wana kumbe tinhlamuselo ta rungula leri?

Miehleketo

Hi yihi miehleketo leyi u yi endlaka mayelana na nhlamuselo ya data?
Xana u kambisise miehleketo leyi hi vukheta, naswona xana yi ni xisekelo lexinene?
Xana ku ni miehleketo yin’wana leyi nga kotekaka leyi faneleke ku kambisisiwa?

Mahetelelo

Hi wahi makumu lawa u ma fikelelaka hi ku ya hi miehleketo na tinhlamuselo ta wena?
Xana mahetelelo lawa ya twala naswona ya fambisana ni rungula ni rungula leri nga kona?
Xana u anakanyisise hi vuyelo lebyi nga ha vaka kona ni leswi makumu ya wena ma swi vulaka?

Swipfumelo

Xana ripfumelo ra wena leri nga kona ni swikombiso swa mianakanyo swi ku kucetela njhani makumu ya wena?
Xana ripfumelo ra wena ra ha ri ra nkoka naswona ri lulamile hi ku ya hi rungula ni mahetelelo?
Xana u pfulekile ku lulamisa ripfumelo ra wena loko vumbhoni byi ringanyeta langutelo leri hambaneke?

Swiendlo

Xana makumu ya wena ma ku susumetela njhani swiendlo kumbe ku endla swiboho?
Xana wa pfumela leswaku swiendlo swa wena swi sekeriwe eka makumu lama twisisekaka kahle?
Xana u anakanyisise hi vuyelo lebyi nga ha vaka kona bya swiendlo leswi u kunguhataka ku swi endla?

Xikombiso Xa Ku Tirhisa Xitepisi Xa Ku Hlamusela

Xiendlakalo: U mufambisi loyi a rhangelaka ntlawa wa vatumbuluxi vo tala.

Mbalango

U languta eka data ya matirhelo ya vaendli va wena hinkwavo.

Data leyi Hlawuriweke

Jim u hundze hi masiku yo hlayanyana yo hetelela.

Ku kambela ntiyiso: Jim u hundze hi masiku yo hlayanyana yo hetelela. Tiphurojeke to hlaya leti a tirheke eka tona a ti nga ri na swilaveko leswi nga erivaleni, nkarhi wa phurojeke a wu ri na matimba swinene naswona swikombelo swo tala swa nkarhinyana swi endliwile hi minete yo hetelela hi vafambisi va swikumiwa swa yena.

Tinhlamuselo

Jim a nga na vutshila byo khoma mintirho hi ndlela leyinene.

Ku kambela ntiyiso: Jim a nga soriwa hi ku hundza masiku lawa yo hetelela.

Miehleketo

Loko Jim a nga swi kotanga ku tisa hi nkarhi, u fanele a nga ri munjhiniyara lonene wa software.

Ku kambela ntiyiso: I vutihlamuleri bya wena ku tiyisisa leswaku xipano xa wena xi kuma ku twisiseka ka swilaveko naswona xi nyikiwa nkarhi lowu ringaneleke ku tisa.

Mahetelelo

Ndzi ta lava ku hlongola Jim loko a tshamela ku pfumala masiku yo hetelela.

Ku kambela ntiyiso: U fanele ku nghenelela swinene eka xiyenge xa ku pulana swikumiwa.

Swipfumelo

I vanjhiniyara lava nga ni vuswikoti ntsena lava nga endlaka kahle eka thekinoloji. Jim a nga tsemiwanga eka vunjhiniyara bya software.

Reality check: Vanjhiniyara lavanene a va velekiwi, va endliwile.

Swiendlo

N’wi langutisisa swinene kufikela eka micromanaging ya mintirho ya yena ku tiyisisa leswaku u hetisa ntirho wa yena hi nkarhi.

Ku kambela ntiyiso: Nantswisa endlelo ro pulana ku tiyisisa leswaku xipano xa wena xi na vuhumelerisi naswona xi tirha kahle.

Ematshan’weni yo ehleketa ni ku tlula u fikelela makumu, yimanyana ivi u vutisa loko ku ri ntiyiso hakunene kumbe loko u tiendlela swilo. Ku nghenelela hi vukheta eka miehleketo ya wena hi ndlela leyi swi nga endla leswaku u endla swiboho leswi nga ni vutivi, leswi nga riki na xikongomelo ni leswi twisisekaka, leswi hungutaka ku va ni xihlawuhlawu ni ku anakanya hi ndlela leyi hoxeke.

Nkomiso

Hi endla swiboho switsongo swinene hi ku swi xiya hikuva byongo bya hina byi leteriwile ku tsutsuma hi autopilot naswona byi hi endlela swiboho swo tala.
Hambileswi ku avanyisa loku ka xihatla ni makumu swi nga hi tirhelaka kahle eka swiyimo swo karhi, ku siya byongo bya hina byi endla xiboho na swona swi nga onha hi ku helela. Swiboho leswi nga ni xihlawuhlawu ni mavonelo lama tiyeke swi tala ku tlanga handle ka loko hi nyikela nyingiso.
Xitepisi xa ku ehleketa i xikombiso xa miehleketo lexi nga yisaka eka ku avanyisa hi ku hatlisa na hi ku tisungulela hi mavonelo lama nga na xihlawuhlawu.
Loko yi tirhisiwa kahle, xitepisi xa ku ehleketa xi nga tlhela xi va xikombiso xa matimba xo khoma ku anakanya ka hina loku hoxeke ni ku endla swiboho leswi twisisekaka swinene.
Loko u endla swiboho swa nkoka, vona leswaku u le ka xitepisi xihi naswona vutisa swivutiso leswi nga ta tlhontlha mianakanyo ya wena loko u ri karhi u ya ehenhla ni le hansi.