Lokola AI ezali kokoba kokola, motuna ya mpasi ezali oyo: makoki na yango ekobongwana mpe ekokɔtela biso na boye ete AI “ekozwa” bato? Na post oyo, na contempler trajectoire ya dominance ya AI, pe na présenter point de vue na ngai na question oyo.
AI ekozwa bato? Tobanda na mwa bandimbola. Liloba ya ntina awa ezali AI to mayele ya kosala.
Encyclopedia Britannica elimboli AI lokola:
makoki ya ordinateur numérique...ya kosala misala oyo esanganaka mingi na bikelamu ya mayele. Liloba oyo esalelamaka mingi na projet ya ko développer ba systèmes dotés na ba processus intellectuels oyo ezali caractéristique ya batu, lokola makoki ya ko raisonner...ko généraliser, to koyekola na expérience ya kala.
Bafraze oyo esengeli kotyelama likebi ezali: mayele ya mayele mpe likoki ya koyekola to kokanisa . Yango nde ekesenisaka AI, na ba technologies ya information ya kala.
Intelligence Artificielle (AI) ezali banda ba décennies, kasi ba développements oyo euti kosalema kala mingi te esali que ezala concrète mpe pertinent na nzela ya bomati ya ba LLM lokola ChatGPT na Gemini. Exposition oyo e popularisaki terme ‘AI’, imbuing yango na sens ya possibilité infinie.
Matériel na logiciel e avancé mingi na ndenge na yango. Tango to grouper ba progrès wana na AI, tozuaka définition ya sika ya « peuples » pona AI. Ezali kolobela zenith ya oyo ekoki kosalema na évolution ya informatique, oyo ezali komonisa informatique ya mayele na sens na yango ya mobimba koleka. Oyo ezali ndimbola oyo nakozala kosalela.
Liloba mosusu ya ntina ezali “kozwa bokonzi”. AI ezali déjà kosalelama na ebele ya ba domaines lokola kisi, ba prédictions, reconnaissance ya image etc. Awa, AI ezali kosalelama pona kosunga batu. “Kozwa” ezali eloko moko ya mozindo, mpe ya idiosyncratique mingi. Nakozwa likanisi ya “bomoi mpe bomoi” mpe nakokabola yango na biloko oyo tozali koyoka biso moko: boyokani na bato mpe mosala.
Numérisation esi esali révolution na ba interactions sociales — pona malamu to mabe. Kobanda na baninga ya solo tii na ba pen-pals tii na baninga “Facebook”, technologie ebongoli portée, format mpe qualité ya communication sociale.
AI ekobakisa na yango? AI ezali déjà kosalelama pona ba types ndenge na ndenge ya auto-complete, ba rappels, ba suggestions oyo ekoki ko finesse ba interactions na biso. Na niveau ya monene, bisaleli lokola ChatGPT ekoki komikundola masolo na biso mpe kosalela yango lokola contexte oyo ebakisami mpo na mituna oyo ekoya. Yango ezali bopusi ya nguya mingi koleka. Ba LLMs ezuaka malamu mikolo nionso pe na pe na contexte oyo ebakisami, bakoki ko répondre na ba questions ya large, spécifique ya vie par exemple, carrière nini nasengeli kolanda to kutu ba questions privées mingi. Na mayele na ngai, biyano ya contexte ezali mpenza malamu — mpe ekokoma kaka malamu koleka.
Tokokaki kozala na LLM moko akoma moninga na biso ya motema, mopesi toli, motambwisi, mosungi, sensei to kutu mingi koleka.
Yango ekosala ete maladi ya kozala yo moko ekóma makasi koleka? Ekomatisa dépendance na tech, na monde oyo ezali déjà koningana na ba effets ya addiction ya ba médias sociaux ? Mbala mosusu, kasi na ndimbola ya “kozwa” te. Mingi ya makambo oyo ezali pré-existing mpe création ya AI te. Soki eloko moko boye, na eleko ya bozito ya sango, AI ekokaki kosalisa biso to simplifier ba communications na biso mpe kosala lokola intelligent, non humain — kasi “moto”, tableau sonore mpo na makanisi, makanisi, to ba dilemmes na biso.
Bazali koloba ete kokata misala mingi ezali mpo na AI. Combien to confier ba justifications ya boye ewutaka na ba organisations ezali na biso. Atako ekoki kozala na ba éléments ya vérité, nazali koyoka te que ba applications ya AI ezalaki tellement capable, refiné mpe adaptée na organisation moko mpo esala ba coupes mpe ba arrêts ya misala ya 2 ans oyo eleki, ata soki esalemaki na anticipant ya long terme Avenir oyo esalemi na AI.
Kobungisa misala na mokili ya Mpótó euti na makambo mingi. Nsima na bokangami ya COVID, nkita mpe ba chaînes d’approvisionnement ebundaki mpo na kozonga. Crise ya coût de vie, demande faible, soulagement quantitative, récession, stagflation — ezali liloba-soupe ya nkita ya mabe kuna libanda.
Ba tendances sociales e compliquer makambo lisusu. Komimona bosembo oyo euti na makanisi ya kolamuka ezali moko. Ya mibale, oyo ezali na nguya mingi, ezali bopusi ya bibongiseli lokola Work From Home . Bato mingi balobaka ete WFH esalaka ete básala mingi, kasi bopusi na yango likoló na bobimisi ya ebongiseli mobimba, mpe nkita ya monene ezali na ntembe. Sima ezali na « quiet quitting », activisme social ya basali etc.
Lokola nkita ezali kokita, mpasi mpo na kobimisa mbongo ya solosolo mpe matomba ya solosolo ezali se kobakisama. Baguvɛrnema ezali kotindama na makasi ete ekitisa motuya ya baguvɛrnema. Pression ya likolo na se ezali déjà na misala. Ba sensibilités ya sika na reconditionnement ya batu ezali sikoyo ko créer ba pressions ya se na likolo pe. Kosala na distance en même temps ezali kozua acceptable mingi. 2 + 2 = 4. Ba patrons bazali koyeba ete soki mosala moko ekoki kosalema na ndako, ekoki pe kopesama na mboka mosusu esika ba frais ya mosala ezali moke, oyo ememaka na offshoring. AI ya solo ekoki kosala likambo oyo lisusu mosika mpe kosilisa mposa ya mosala ya bato na ebele ya misala ya mosala.
Atako makoki oyo ezali se kokola ya AI epesi nzela mosusu ya komekama na bapatrɔ na esika ya nkita ya lelo oyo ezali makasi, AI ezali kosilisa misala te na ntango oyo: makambo ya nkita mpe ya bomoi ezali bongo.
Na tango oyo, AI ezali kozua bato te, kasi ba conditions ya lelo ezali ko effacer terrain mpe kobengisa AI ezuaka esika. Na mikolo ekoya — ya solo, AI ekozwa esika ya basali, ekokitanisa misala, ekobongola mpenza mpe ekolongola misala ya mosala mpe ekolongola mobimba lolenge ya mosala.
Sikawa, tekiniki ezali na lisolo molai ya kolongolama ya misala. Paradoxalement, esali pe misala pona batu oyo bazali ko développer ba technologies wana. Na AI, tozali komona bosenga ya makoki ya AI/ML ezali komata nzokande, bomati nyonso ekozala compensé na bomati ya code ya nse mpe bisaleli ya code te, mingi etambwisami na AI. AI ezali mayele ya mayele. Atako ba technologies ya baba(er) esengelaki bokoli ya bato, mpe ekela misala mingi mpo na bato na nkita ya boyebi, mabaku ezali ete bokende liboso ya AI na mikolo ekoya ekosalema mpe na AI.
Na Révolution industrielle, tozalaki na ba machines mécaniques, ba produits physiques na ba compétences physiques. Lokola tozalaki kokende na Révolution ya Information, ba machines ekomaki automatique mingi, biloko ekomaki na numérique, mpe makoki ya nzoto epesaki esika na mayele ya boyebi.
Na internet, information, oyo ezalaki kala préserve ya ba gardiens ya porte oyo baponamaki (mingi mingi ba académiques na ba médias), ekomaki démocratique. Ezalaki na nzela mingi koleka liboso. Ba systèmes d’information ekokaki mpe kobimisa ba données ya kokamwa. Révolution technologique ya ba années 80 en avant e stimulaki demande ya munene ya connaissance-travail.
Likambo ya ntina ya mosala ya boyebi ezali kosangisa sango, kosilisa yango, mpe kosalela yango mpo na kozwa mokano mpe/to kosala likambo.
Eteni ya mpasi mpo na kosilisa mokakatano ezali kosangisa makambo oyo ebongi, koluka koyeba nini ezali na ntina, mpe na nsima kosala. AI ezali na makoki ya kotelema na makambo mibale ya liboso — mpe ezali kokóma malamu koleka.
AI is set to dominate the information gathering space , déjà kopesa biyano ya mbala moko na ebele ya ba sujets. Search, mwana ya affiche ya Eleko ya Information, epesaki biso bisika tokokaki koluka mpo na kokoma na eyano. AI epesaka eyano mbala moko. Na kotambwisama na bopeto, lolenge ya biyano, to bopusi ya baninga, bondimi na biso na AI mpo na biyano ekobakisama kaka.
Makoki ya diagnostic mpe ya prédiction ya AI ezali na ndelo te na bonene mpe na matomba oyo ekoki kozwama. Ba montres intelligents par exemple ekoki ko prédire certaines conditions ya santé bien en avancé, sur la base ya analyse ML ya ba milliards ya ba points de données oyo esangisi.
Esika-esika ya bikateli ekozala kaka kotya motema na bosambisi ya bato. Yango ezali mpo AI ezali naino te. Makanisi mingi ya AI ezali kosepelisa te to ezali malamu te ata. Kasi, lokola kondima na biso ya AI, mpe kozala na bondimi na yango ezali se kobakisama, mpe lokola AI ezali kobonga, tokoki nsukansuka kosala ba concessions na esika oyo mpe.
Tokoki kozela mikano ya ntina ya nse(er), mpe esika wapi misala ekoki kosila na nzela ya nimero, kopesama na AI — ndakisa, kosala automatique rapport oyo ebongisami na moyambi. Mpo na makambo oyo etali mingi, AI ekobanda kosala mosala monene, etambwisami (lisusu) na bopeto ya nguya ya ba défauts . Likama ezali likambo oyo bato oyo bazwaka bikateli balingi kopekisa. Bato bakoki komona makama oyo emonanaka polele te oyo euti na ezingelo. Atako AI ekoki kozongela yango te, epesaka esika oyo ekokani na yango — modèle oyo eteyami na 1000s ya ba scénarios koleka oyo ekoki kobimisa liste ya mobimba ya makama oyo emonanaka mingi. Qualité ya intuition ya mutu ezali (semi) compensé na quantité ya sortie ya machine.
Esika moko oyo AI ekoki kosala aventure te ezali misala ya nzoto . Ekoki kotonga ndako te to kopesa physiothérapie te — kino tango lokola ba robots autonomes ekozala na mombongo mpe endimami na bato. Mosala ya AI ezali kopanzana na bisika oyo misala ekoki kosalema na ndenge ya nimero. Kasi, mpo na misala oyo esɛngaka mosala ya nzoto, to makambo ya motema, AI etikali na ntina te.
Na kosalelaka analogie ya bitumba, mokili oyo totie na information mpe ba processus numériques ezali sous siège ya AI. Pona ba domaines misusu, lokola artistique numérique, AI eza déjà na suprématie aérienne. Mpo na basusu, ezali kokende na blocage navale. Bokeli ya makambo ezali mosusu esika bopusi ya AI ezali palpable. Papier oyo e remplacer numérique. AI ezali kozwa esika ya numérique.
Na oyo etali makambo mosusu, likanisi oyo bato mingi bazali na yango ezali ete AI ekoki te kozwa esika ya misala oyo esɛngaka kozala na mayele ya kokela, komitya na esika ya basusu, to kozala na makoki ya kozwa bikateli ya mindɔndɔmindɔndɔ. Atako liteya oyo ezali kobɔndisa, nakolinga kotya ntembe na yango. Ba champs créatifs ezali déjà sous siège. Tótalela mibale mosusu.
Kosimbama ya bato. Ba aspects doux ezali important mais kaka na contexte ya aspect dur correspondant. Ndakisa, tango ebongiseli moko ekotisi système ya sika, mayele ya doux ya gestion ya changement ekomi na tina mingi pona ko faciliter adaptation pe formation na pete. Kasi, soki bato yango basilá koyeba makambo malamu, mbongwana yango ekoki kozala monene te, mpe mposa ya mayele ya pɛtɛɛ ekoki kozala moke mpenza.
Ntango makambo ya makasi ekomi pete to automatique, mposa ya kosimba ya moto (empathie) ekokita mpe. Bopusi ya AI, to kozanga na yango, ekolanda nini kosimba ya moto esilisaka na ndenge ya kokamwa .
Mikakatano ya mindɔndɔmindɔndɔ . Ndenge nini to définir complexe ? Makambo mingi ezali ata moke te pene lokola complexe lokola esalemi. Mbala mingi, ba inventer complexité , mpe ekoki kutu kozala compétence oyo etali sujet . Donc, complexité ezali arguably terme subjectif. Logiciel esi e rationalisée mingi ya mosala ya grunt — bolukiluki, botali, mpe bososoli — esengeli mpo na kosilisa mikakatano ya mindondo. AI ekotombola likambo oyo lisusu mingi. Échecs par exemple ezali jeu complexe na ba permutations na ba stratégies ebele. Nsima ya boyei ya Deep Blue , likambo ya ntina mingi na evolisyo ya AI, endimami mingi ete mosani ya échecs ya moto akobeta lisusu masini te. Elon Musk akómaki tii na koloba ete koya ya baordinatɛrɛ ekómisi lisano ya échecs “lisano ya pɛtɛɛ”.
Mayele ya momesano oyo elobi ete AI ekozala na makoki te ya kosala misala ya pete, ya bokeli to ya mindondo ezali na esika ya mabe. AI ekozua mingi ya mosala ya makanisi, mingi mingi misala oyo etali ba données, informations, pe boyebi. Lokola ezali na likoki ya komikundola mpe komesana na makambo oyo ezali na kati, ekoki kutu kokóma liziba ya mayele.
Open AI's 5 waypoints pona AI : masolo, ba raisonneurs, ba agents, ba innovateurs na organisation, déjà signaler na avenir wana. Tango AI ezali nanu na étape ya liboso, vision ezali wana, mpe capacité ezali kokoma noki.
AI ekozwa bato? Na ba axes mibale oyo tolobelaki — interaction sociale mpe mosala, to bomoi mpe bomoi na ndenge ya monene, mbano eyokani na direction na ekeseni na bonene. Impact social ezali probablement te kozala extraordinaire mingi koleka ba technologies ya information ya kala. Mosala na mayele, AI ekosala mobulungano ya monene.
AI eko upend biteni minene ya existence na biso. Ekozwa mokili oyo totongaki na mibu 50 mileki, mokili oyo etongami na nkita ya sango mpe mosala ya mayele.
Mosala ya nzoto, libanga ya nse ya Révolution industrielle, oyo ezalaki liboso ya Révolution d’information, etikali mwa libateli mpo na sikoyo.
Na lolenge ya kokamwa, yango ekoki komema biso lisusu na bisika wapi AI esali naino te bokɔti —sphère ya misala ya nzoto mpe boyokani ya bato, ya maboko mpe mitema — bisika oyo tosundolaki mingimingi na momekano ya mbangu mpo na bokoli ya tekiniki ya nokinoki.
Na kozwaka mosala ya boyebi, AI ekosikola biso mpo na kosilisa makambo ya solo oyo ezali kokutana na mokili — kobebisama ya zinga zinga, bobungisi bisika ya bofandi, bosoto. AI ekozwa bato, kasi ekoki kozala kaka oyo tosengeli na yango mpo na kobikisa bomoto.