ክእለት ዝቐረበ ምዕባለ ፍርያት & QA ኢንዱስትሪ ባንኪ ምግባር ዓሚል ሓጺር ጽሑፍ ዓሚል ኣብ ኢማራት ዓረብ ኣብ 1985 ዝተመስረተ ፍሉጥ ናይ ባንክ ጉጅለ ኮይኑ፡ ብዝተፈላለዩ ኣገልግሎታትን ፍርያትን ዝፍለጥ ኮይኑ፡ ብሕታዊ ባንክታት፡ ንግዳዊ ባንክታት፡ ምሕደራ ሃብቲ፡ ትካላት ባንክ፡ ሸርፊ ወጻኢ፡ ፋይናንስ ፕሮጀክት፡ ምሕደራ ንብረትን ካልእን እዩ። ኣብ ኢማራት ዓረብ #1 ባንክ ናይ ምዃን ባህጊ ዘለዎ እዚ ዓሚል፡ 5000 ሰራሕተኛታት ዘለዎ ኮይኑ፡ ፍርያቱን ኣገልግሎታቱን ንልዕሊ 1 ሚልዮን ዓማዊል የቕርብ። ስፍሓት ፕሮጀክት እቲ ዓሚል ንሕቶታት ዓማዊል ንምምላስን ትራንዛክሽን ንምክያድን ኢንተርኣክቲቭ ቮይስ ሪስፖንስ (IVR)ን ወኪል ጻውዒት መስመርን ተጠቒሙ። እቲ ዝነበረ ስርዓት ንዓማዊልን ወከልትን ግዜ ዝወስድን ብዓይኒ ክህልዉ ዝኽእሉ ናይ ምትላል ንጥፈታት ርኡይ ብድሆ ዘስዓበን እዩ ነይሩ። ነዚ ብድሆ ንምዕጋት፡ ኣብ እዋን ጻውዒትን ትራንዛክሽንን ዓማዊል ድሕነት ንምዕባይን መንነት ደወልቲ ንምርግጋጽን ብድምጺ ዝሕግዝ ስርዓት ንምትግባር ወሲኖም። መንነት ናይቲ ደዋሊ ምስ ተረጋገጸ፡ እቲ ደዋሊ ንብዙሓት ኣገልግሎታት ባንክ ክረክብ ይኽእል፡ ከም ምውሳኽ ተጠቀምቲ፡ ምትሕልላፍ ገንዘብን ካልእን - ኩሉ ብድምጺ ትእዛዛት። ኣብ መንጎ ማሩቲ ቴክላብስን ዓሚልን ዝተገብረ ዘተ መሰረት ብምግባር ክልቲአን ጋንታታት ነቲ ስፍሓት ኣጽቢበንኦ፣ እዚ ድማ ነዞም ዝስዕቡ ሸፊኑ - ድሕነትን ደረጃ ዓወት ምርግጋጽ ዘረባን ንምምሕያሽ ድምጺ ባዮሜትሪክስ ምጥቃም ከም ኩሉ ናይ ጨንፈር ትራንዛክሽናል ንጥፈታት ንመጻኢ ድምጺ-ምልላይ ውህደታት ዘመቻችእ መድረኽ ዲዛይን ምግባር ንወከልቲ ማእከል ጻውዒት ጽዕነት ስራሕ ንምንካይ፡ ተመኩሮ ዓማዊል እናዓበየ፡ መስመር ጻውዒትን ሓባራዊ ሕቶታት ዓማዊልን ኣውቶማቲክ ምግባር ፃውዒት ባንክታት ቅድሚ ኣገልግሎት ምሃበን መስርሕ ምጽራይ ዓማዊለን (KYC) ከካይዳ መደበኛ ኣሰራርሓ እዩ። መስርሕ KYC ብቐንዱ ምርግጋጽ ሰነዳት ከም ናይ ዩቲሊቲ ሕሳብ፣ ምርግጋጽ ኣድራሻን ምርግጋጽ ባዮሜትሪክን ዘጠቓልል እዩ። ስለዚ፡ ወከልቲ ፍሉይ ሓበሬታ ናይቲ ንሕቶ ወይ ንሕቶ ዝግበር ጻውዒት ንምፍላጥ ቀሊል እዩ። ይኹን እምበር፡ ወከልቲ መንነት ናይቲ ኣብቲ ካልእ ወገን ናይቲ ጻውዒት ዝዛረብ ሰብ ንምፍላጥ በዳሂ እዩ። ብሰንኪ እዚ ጸገም፡ መስርሕ ምርግጋጽ ዓማዊል፡ ኣብ ልዕሊ ሓቀኛታት ዓማዊል መጭበርበርቲ ንምልላይ ዝሕግዝ ዕሽነት ዘይብሉ ስርዓት ከየቕረበ፡ ግዜ ወከልቲ ይውድእ ነይሩ። ሎሚ መጭበርበርቲ መንነትን ምስጢራዊ ሓበሬታን ዓሚል ንምፍላጥ ብዙሕ ሜላታት ኣለዎም። እቲ ዓሚል ምስ ባንክ ዝተኣሳሰር ትራንዛክሽን ንምክያድ ዝያዳ ውሑስን ዝቐልጠፈን ኣገባብ ንምቕራብ ኣውቶማቲክ ድምጺ ምልላይ ከተኣታቱ ደለየ። እቶም ቀንዲ ዕላማታት ከም ምንካይ ናይ ምምላስ ግዜ (ማለት ካብ 45-60 ካልኢት/ዓሚል) ንዓማዊል ኣብ ጻውዒት ምርግጋጽ፡ ኣብ ክንዲ ፒን ምርግጋጽ ጻዕሪ ዘይብሉ ናይ ድምጺ ምርግጋጽ ምቕራብ፡ ከምኡ’ውን ካብ ኣብ ሓደጋ ዝወደቐ ሓበሬታ ዓማዊል ዝመጽእ ሓደጋታት ምትላል ብማሕበራዊ ምህንድስናን ምቅላልን ዝኣመሰሉ ብድሆታት ምብዳህን... ፊሽንግ ምግባር። መፍትሒ ተሓላቒ ድምጺ ባዮሜትሪክስ፡ ንውልቀሰባት ብተሓላቒ ወይ ብተፈጥሮ ክዛረቡ ከለዉ ብፍሉይ ናይ ድምጺ ባህርያቶም መሰረት ንምልላይ፡ ቴክኖሎጂ ምልላይ ድምጺ ይጥቀም። ነዚ ንምዕዋት ድማ ጋንታና ድምጺ ፓስ ንምፍጣር ካብ ዓማዊል ፍቓድ ዝሓትት ዌብ ፖርታል ዲዛይን ገይሩ፣ ድምጺ ፓስ ኣብ IVR ንምምዝጋብ፣ ድምጾም ኣሰር ምስ ተፈጥረ ድማ ነቲ ዓሚል ንምምዝጋብ ዝሕግዝ ዌብ ፖርታል ዲዛይን ገይሩ። ንሓደ ፖርታል ምሕደራ ኣሰር ድምጽን ንመጭበርበርቲ ምፍላጥ መተግበሪን ዝሽፍን ክልተ ክፋላት ዘለዎ መፍትሒ ዲዛይን ጌርና። ሓጺር ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ናይቲ ዝተተግበረ ፍታሕ እንሆ - 1. ምዝገባ ባዮሜትሪክ ድምጺ ኣእዛን ወዲ ሰብ ንድምጺ ወዲ ሰብ ንምልላይ ዝሕግዝ ረቂቕ ባህርያት ክርድኦ ኣይክእልን እዩ። ብኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ዝሰርሕ ባዮሜትሪክ ፍታሕ ግን ነዚ ብዘይ ጻዕሪ ክገብርዎ ይኽእሉ። ነዚ መፍትሒ ንምንዳፍ፡ ድምጺ ሓደ ደዋሊ ምስቲ ኣብቲ ዳታቤዝ ዝተዓቀበ ተሓላቒ ኣሰር ድምጺ ዘነጻጽር መድረኽ ኣለሊና ድምጺ ኣዋፊርና። ተሓላቒ ድምጺ ምልክት (passive voiceprint) ማለት ምስቲ መድረኽ ኣብ ዝገበሮ ናይ መጀመርታ ርክብ ዝፍጠር ናይ ሓደ ዓሚል ድምጺ ናይ ሒሳብ ጦብላሕታ እዩ። ናይ ሓደ ዓሚል ኣብ ሓቀኛ ግዜ ድምጺ ምስቲ ኣብቲ ዳታቤዝ ዘሎ ተሓላቒ ድምጺ ምሕላፍ ዝሰማማዕ ምስ ረኸበ፡ እቲ መድረኽ ነቲ ወኪል እቲ ደዋሊ ከም ዝተረጋገጸ ይሕብሮ። ነቲ ናይ ድምጺ ምልላይ መፍትሒ (ናይ ድምጺ ባዮሜትሪክን ናይ ዘረባ ምልላይ ሶፍትዌርን) ተጠቒምና ኢና ኣተግቢርናዮ። ምስ ሓደስቲ ተዛረብቲ ዝነበረና ቀንዲ ዕማም፡ ናሙናታት ድምጾም ኣብቲ ዳታቤዝ ብምውሳኽ ንምልላይን ኣብ መወዳእታ ድማ ነቲ ብድምጺ ዝሕገዝ ሞዴል ርእሰ-ኣገልግሎት ንምስልጣንን ምጥቃም እዩ ነይሩ። ፎነክስያ ምሕንጻጽ መስርሕ ምልላይን ምዝገባን እዞም ዝስዕቡ ስጉምትታት ዘጠቓለለ እዩ ነይሩ፤ እቲ ወኪል ካብ ሓደ ፍሉይ ቁጽሪ ጻውዒት ይመጾ። እቲ ስርዓት እዚ ድሮ ዝጸንሐ ርክብ ወይ ሓድሽ ደዋሊ እንተኾይኑ ይምርምር። እቲ ስርዓት ንዝጸንሐ ርክብ ድምጺ ይምርምርን ምስቲ ዝተመዝገበ ናይ ድምጺ ባዮሜትሪክ የነጻጽሮን። እቲ ድምጺ ምስቲ ዝተመዝገበ ተሓላቒ ድምጺ ባዮሜትሪክ ዝሰማማዕ እንተኾይኑ፡ እቲ ተጠቃሚ ኣገልግሎት ባንክ ክረክብ ምዃኑ ይረጋገጽ። እቲ ስርዓት ነቲ ደዋሊ ሓቅነት እንተዘይኣረጋጊጹ፡ እቲ ስርዓት ነቲ ወኪል ናይ ጸጥታ ሕቶታት ንኽሓትት ይመርሖ። ተጠቀምቲ ንሕቶታት ድሕንነት ብትኽክል እንተመሊሶም እዮም መረጋገፂ ዝረኽቡ፤ እንተዘይኮይኑ እቲ ስርዓት ነቲ ደዋሊ ከም መጭበርበርቲ ምልክት ይገብረሉ። ዘይተመዝገበ ተሓላቒ ሕትመት ድምጺ ዘለዎም ሓደስቲ ተዛረብቲ ንኽምዝገቡ ፍቓድ ይሕተቱ። ወኪላት ነቲ ናይ ዓሚል መለለዪ መንነት ይዕዘቡን ኣብ ITQAN CRM ንምምዝጋብ ይሰማምዑን። ፎነክስያ ተጠቒምካ ናይ 20 ካልኢት ናሙና ድምጺ ምእካብ። እቲ ዝተኣከበ ሕትመት ድምጺ ናብቲ ኣድሚን ይሓልፍ እሞ ነቲ ናይ ድምጺ ናሙና ኣብቲ ናይቲ መጉልሒ ድምጺ ትብ ይምዝገቦ። ኣድሚን ኣብ ግዜ ምዝገባ Speaker IDን Voiceprint IDን ይምድብ። እቲ ናይ ስፒከር ትብ መለለዪ ዓሚል (CID)፡ ዝተመዝገበ ቁጽሪ ተሌፎን፡ ቀዳማይን መወዳእታን ስም፡ መለለዪ ኣሰር ድምጺ፡ ከምኡ’ውን ኩነታት ኣሰር ድምጺ (Active-Inactive-Locked) የጠቓልል። ኣድሚን ንሓደ ፍሉይ ኣሰር ድምጺ CID፣ ኩነታት ኣሰር ድምጺ፣ ዕለት ምፍጣርን መወዳእታ ዝተጠቕመሉ ዕለትን ተጠቒሙ ክሰርዖ ወይ ክደሊ ይኽእል። እቲ ናይ ተዛራባይ ትብ ምስጢራዊ ዝርዝራት ባንክ ከም ቁጽሪ ሕሳብ፡ መልሲ ናይ ምርግጋጽ ሕቶታት፡ ኣድራሻታት ወዘተ ዘንጸባርቕ ኣይኮነን። 2. ምፍላጥ ምትላል መጭበርበርቲ ዋላ ነቶም ኣዝዮም ምኩራት ወከልቲ ክንክን ዓማዊል ከደናግር ዝኽእል ተንኮላት ዝመልአ ቦርሳ ኣለዎም። ንመብዛሕትኦም ወከልቲ፡ ግዳይ ምትላል ምዃኖም ንምርዳእ ኣጸጋሚ እዩ። እቲ ናይ ድምጺ ፖርታል ካብ ድምጺ እቲ ደዋሊ ቃላዊ ምልክታት ይመሃር፣ ምስቲ ካብ ተሓላቒ ድምጺ ባዮሜትሪክስ ዝተቐመጠ ናይ ድምጺ ናሙና ፍሉይ ባህርያት ከነጻጽሮን ነቲ ወኪል ብዛዕባ እቲ ጥርጣረ ዝመልኦ ባህሪ ናይቲ ጻውዒት የጠንቅቖን። ዝኾነ ጥርጡር ደዋሊ ኣብ ፍሉይ መኽዘን ምተወሰኸ። እዞም ኣሰር ድምጺ ኣብ መወዳእታ ነቲ ፡ ተመሳሳሊ መጻኢ ርክባት ብኸመይ ከም ዝዕዘብን ሰንደቕ ዕላማ ከም ዝገብርን ንምምሃር ክጥቀሙሉ እዮም። ሞዴል ምልላይ ድምጺ ርክብን ምትሕብባርን ንጠለባት ፕሮጀክትኦም ንምጭባጥ ዝገበርናዮ ተወፋይነት፡ ናብ ፍታሕ ዝወስድ ኣቀራርባን ኣተገባብራን፡ ምስቲ ቅድሚ ሕጂ ንፕሮጀክት ቻትቦትን ቀጥታዊ ቻትን ዝገበርናዮ ጽምዶ ተደሚሩ፡ ዓሚል መሊሱ ምሳና ክሻረኽ መንገዲ ጸረገ። እቲ ናይ መጀመርታ ግምት ናይቲ ፕሮጀክት ናይ ግዜ መስመር 3 ወርሒ እኳ እንተነበረ፡ ብሰንኪ ዝምዕብል ዝነበረ ድሌታት ዓማዊል ግን ናብ 4 ኣዋርሕ ተናዊሑ። እቲ ምዕራፍ ምዕባለ ሰፊሕ ሓፈሻዊ ትዕዝብቲ ንምክፋል ብሰሙናዊ ኣኼባታት ጀሚሩ፡ ድሕሪኡ ናብ መዓልታዊ ኣኼባታት ስክራም ተቐይሩ ኣብ መንጎ ክልቲአን ጋንታታት ዝርዝር ምውህሃድ ንምርግጋጽ። - 2019 ዝሽፍን ውፉይ ጉጅለ መሃንድሳት ኣዋፊርና። ባክኤንድ መሃንድሳት መሃንድሳት ፍሮንቴንድ QA መሃንድሳት ቴክኒካዊ መሪሕነት ናይ ምዕባለ ጉጅለና ንዕዉት ፕሮጀክት ዓሚል ዘድልዮ ንምምላእ ክኢላ፣ ርክብ ዝፈጥርን ተዓጻጻፍን እዩ ነይሩ። ንመከታተሊ ምዕባለ መዓልታዊ ስታንድኣፕ ኣኼባታት ነካይድ ኔርና፡ ንባህርያት ምዝርጋሕ፡ ንሕቶታት ዓማዊልን ቅጽበታዊ ገምጋምን ድማ ማይክሮሶፍት ጋንታታት ተጠቒምናሉ፡ መዓልታዊ ርክብ ድማ ብመንገዲ ስላክ ይመሓደር ነበረ። ንጂራ ንግሉጽ ምክትታል ምዕባለ፣ ምዕባይ ኣፍራይነት፣ ከምኡ እውን ንዕላማታት ፕሮጀክትን ውፅኢታትን ብብቕዓት ንምዕዋት መስርሓት ንምምሕያሽ ተጠቒምናሉ። ቴክኖሎጂ ስታክ ውፅኢታት እቲ ብማሩቲ ቴክላብስ ዝተዳለወ ናይ ድምጺ ፖርታል፡ ኣብ ሓቀኛ ግዜ ብድምጺ ዝሕግዝ መከላኸልን ትራንዛክሽናል ኣገልግሎታትን ብምቕራብ ንዓሚልና ልዑል ረብሓ ሂቡ። እዚ ለውጢ እዚ ኣብ ቀዳማይ ደረጃ ምፍታሕ ጻውዒት ብ36% ዘደንቕ ወሰኽን ኣብ ዕግበት ዓማዊል ብ52% ዝድነቕ ምዕባለን ኣስዒቡ። ዝተቐለለ ምርግጋጽ ምስ ተሓላቒ ድምጺ ባዮሜትሪክ ኣፍልጦ፣ ኣድላይነት ምዝካር ፓስዎርድ ወይ ወሳኒ ሓረጋት ዘወግድ። ብሕታዊ ሰላምታ፣ ቆጸራ ምውጻእ፣ ናይ ትራንዛክሽን ሓገዝ፣ ጥርዓን ምፍታሕን ካልእን ብምቕራብ ምትእስሳር ዓማዊል ኣመሓይሹ። ምስጢራዊ ዳታ ዓማዊልን ኩባንያታትን ንምሕላው ካብ ርሑቕ ዝሰርሑ ወኪላት ብርሑቕ መንነት ምርግጋጽ ኣተኣታትዩ። እቲ ዓሚል ንኣተሓሕዛ ጻውዒት ዓማዊል ንምምሕያሽ ውሑስ ድምጺ መሰረት ዝገበረ ስርዓት ተኸቲሉ። እዚ መፍትሒ እዚ ንኣሰራርሓኦም ብዓቢኡ ኣመሓይሹ፣ ኣገልግሎት ዓማዊልን ዕግበትን ኣብ ምዕባይ ዘለዎ ኣድማዕነት ኣብነት እዩ። ጽሩይ ውጽኢቱ ድማ ምድልዳል ተበግሶታት ጸረ ምትላልን ኣውቶማቲክ ምርግጋጽን ኮይኑ፡ ኣብ ሓፈሻዊ ተመኩሮ ዓማዊል ርኡይ ምዕባለ ርእዩ። ብAI ዝሰርሕ መስርሕ ልምዓትና ንሕና Agile, Lean, & DevOps ብሉጻት ልምድታት ብምኽታል ንሓሳባት ተጠቀምትኻ ብናይ ምትሕብባር & ቅልጡፍ ኣፈጻጽማ ናብ ፍረ ዘብጽሕ ብሉጽ ፕሮቶታይፕ ንፈጥር። ቀዳምነትና ቅልጡፍ ግብረ መልሲ ግዜ & ተበጻሕነት እዩ። ብሓቂ ዝተዘርግሐት ጋንታኹም ክንከውን ንደሊ ኢና፡ ስለዚ ብዘይካ እቲ ስሩዕ ኣኼባታት፡ ነፍሲ ወከፍ ኣባል ጋንታና ሓደ ጻውዒት ቴለፎን፡ ኢመይል፡ ወይ መልእኽቲ ርሒቑ ከምዘሎ ርግጸኛታት ክትኮኑ ትኽእሉ ኢኹም። ንምንታይ ማሩቲ ቴክላብስ ንመርጽ? እቲ ዓሚል ብቴክኖሎጂ ኣፍልጦ ድምጺ ኣብ ምስራሕ ክእለትን ተመኩሮን ዘለዎ መሻርኽቲ ከምጽእ ደለየ። ንረብሓና ቅድሚ ሕጂ ንሓደ ካብ ፕሮጀክትታቶም ዝኸውን ናይ ቻትቦት መፍትሒ ኣብ ምህናጽን ብዓወት ኣብ ምቕራብን ተሓባቢርና ኔርና። ምዕራፍ RFI ምስ ወዳእና፡ ካብ ግሪኽን ህንድን ዝመጹ ካልኦት ሓሙሽተ ንRFP ተሓጺርና። ካብቲ ኣብ ውሽጢ RFIን RFPን ዝተቐመጠ ናይ ብቕዓት መዐቀኒታት ወጻኢ፡ ማሩቲ ቴክላብስ ቅድሚ ሕጂ ተመሳሳሊ ፍታሕ ኣብ ምህናጽ ተመሳሳሊ ፍታሕ፡ መወከሲ ዓማዊልን ምስ ዓማዊል ባዕሎም ንነዊሕ እዋን ዝጸንሐ ዝምድናታትን ብዘለዎ ኣገዳሲ ተመኩሮ ኣብ ሓጺር ዝርዝር ተሰሪዑ። መሻርኽቲ ምዕባለ ፍርያት እቲ ቀዳማይ ዕላማ ዝርዝር ናይ ርኽበት ምዕራፍ ብምዃኑ፡ ናይቲ ዓሚል ቴክኒካዊ፡ ተግባራውን ንግዳውን ጠለባት ብሰፊሑ ተረዲእናዮ። ምሉእነት እቲ ፕሮጀክት ብንጹርን ዝተዋደደን ኣገባብ ብጥንቃቐ ተሰኒዱ ኣብ ዓሚልና ኣወንታዊ ጦብላሕታ ገዲፉ። በዚ ምኽንያት ድማ ምስ ምዕራፍ ልምዓት ንቕድሚት ክስጉሙ ወሲኖም።
