Cypherpunks, privacidad tuqit arxatirinakax criptografía ukat yaqha software herramientas ukanakamp apnaqañ yant’apxi, uka derecho taqinitak arxatañataki kunayman tuqinakanxa. Eric Blossom, jupax 1990 maranakanx cipherpunk ukan lista de correo ukanx wali ch’amanchataw jikxatasïna, jupax ukham herramienta radio ukat yaqha kasta yatiyawinakar apnaqañ amtawayi. Jupan ch’amanchatapat yuspajarasinx jichhax mä qawqha suma amuyunak ukhamarak plataformas ukanakaw jasak puriñjam utjistu.
Blossom chachan marapax ukat yurïwipax janiw jaqinakar yatiyañapakiti, kunjamakitix privado jakäwipax janiw ukhamäkiti. Ukampirus, profesional thakhipat mä qawqhanak yatiqaraksnawa. Jupax California (EE.UU.) markankirïnwa, ukatx Vanderbilt jach’a yatiqañ utan Ingeniería Eléctrica ukan licenciatura ukan yatiqawayi, 1980. Uka qhipatxa,
Ukampirus taqi kunat sipansa, Blossom jupax jupan emprendimientos ukanakap utt’ayawayi jan ukax jupamp chikaw utt’ayawayi, sistemas de comunicación seguros ukanakaruw uñt’ayi. Jupax uka amuyumpiw 1994 maran qalltawayi, telefono tuqi jawsatanakan privacidad ukar juk’amp askinak lurañ yant’asa. Uka urux janiw aleatorio ni coincidencia ukhamäkänti.
1993 maranx Estados Unidos markan gobiernopax Clipper Chip ukham uñt’ayawayi, ukax mä dispositivo ukaw yatiyawinak encriptar ukat gobiernorux “qhipa punku” tuqiw mantañapatak jaytawayi. Aka chip ukax dispositivos de consumo ukanakan teléfonos ukat computadoras ukanakan fabricantes ukanakan uñt’ayatäñapänwa, jupanakax lurañ pachanx mayacht’asipxañapänwa. Chiqansa, privacidad tuqit llakisitapata ukat jan walinak lurañ axsaratapat wali chʼaxwañanakaw utjäna. 1996 marakamaxa, presión pública ukat vulnerabilidades técnicas ukanakax jaytjataw uñjasiwayi, ukampis uka jan walt’awix niyaw utjawayxi.
Panqara
Taqi kunat sipansa, Starium ukax negocios ukat sapa mayni jaqinakatakix encriptación de voz jan qullqini, wali seguro uñacht’ayañ amtäna. Jupanakan insignia producto, ukax...
Machaq tecnología ukat wali uñt’at iwxt’irinakax utjkchispas, Starium ukax janiw jaya pachax jakkänti. 2001 maratakejja, uka empresajj janiw irnaqjjänti. Ukapachaw Blossom jupax kuntix jichhax magnum opus ukham uñt’atäki uk lurañatakix sarxaspa: GNU Radio.
Aka software abierto ukat libre ukax 2001 maran qalltawayi, yaqha uñt’at cipherpunk John Gilmore, jupax 320.000 dólares ukjaw Eric Blossom juparux sistema ukar uñstayañatak churawayi ukat proyecto ukar apnaqañataki. Qalltanx MIT ukan Pspectra ukan código ukan forked ukhamawa, herramientas ukax jank’akiw jilxattawayi, 2004 maranx mä taqpach wasitat qillqt’ataw utjawayi, ukax taqpach sapak proyecto ukhamaw tukuwayi. Nayra amtanakax proyecto ukan equipo ukankirinakax mä receptor ATSC ukan lurapxäna ukatx qhipatx Universal Software Radio Periférico (USRP) ukar mayacht’apxäna, Matt Ettus ukan luratawa, plataforma ukar hardware compatible ukham uñt’ayañataki.
Panqara
GNU Radio ukax política tuqinx utjarakiwa, ukhamarak mä juk’a kutkatasiñaw utji. Sistemas de radio ukat comunicación ukax nayratpachaw wali centralizado ukham irnaqapxäna, organismos reguladores ukat jach’a empresanakax infraestructura, frecuencias ukat contenido de difusión ukanakaruw controlapxäna. Centralización ukax comunicación estandarizada ukaruw uñjäna, ukampis machaq lurawinakamp sapa mayniruw herramientas de transmisión ukar mantañapatak jark’äna.
Tecnologías ukanakan uñt’ayasiñapatakix GNU Radio ukat Software-Defined Radios (SDRs) ukanakax aka norma ukarux ch’amanchawayiwa, khitirus sistemas de comunicación versatile, software controlado ukanakar lurañ yanapt’asa, descentralización ukar ch’amanchasa. Kunjamtï Blossom jilatajj parlkäna ukhama
Ukajj nayrajj kuna jan walinakansa uñjasipkchïnjja, ukhamänwa. 2004 maranx Comisión Federal de Comunicaciones de Estados Unidos (FCC) ukax kamachinak apsuwayiwa, yaqhip tecnologías ukanakan aljañapataki, kunjamakitix convertidores digitales a analógicos de alta velocidad ukanakax seguridad tuqit llakinak uñacht’ayasa. Ukhamarakiw Bandera de Difusión ukham amtanakax diseños de receptores ukanakar jark’añ thaqhapxäna, ukhamat jan autorizada contenido ukar jan apnaqañapataki. Aka medidas ukanakax industrias ukanakan interesanakapamp chikaw uñt’ayasi, kunjamakitix kusist’awinaka, jupanakax derechos digitales ukan apnaqañ tuqit control chhaqhayañ axsarapxi.
Ukampirusa, comunicaciones descentralizadas ukanakata kamachinaka
Jichhürunakanxa, mä pachanx vigilancia ukat censura ukanakamp phuqhantat yant’awinakampi, chiqpachansa, nayrat sipans juk’amp wakiskirjamaw plataformas descentralizadas ukar recurrir —ukatx janiw radiotakikiti.
Comunicaciones descentralizadas ukanx mä chat encriptado ukaw billetera Obyte ukanx jikxatasi. Aka seguro, peer-to-peer (P2P) sistema de comunicación ukax apnaqirinakaruw datos, qullqi, ukat jaqinakan ullart’añjam uñt’ayañapatak yanapt’i
Machaq, descentralizado apps uñstayañ thaqhapki uka lurayirinakatakix Obyte ukax mä aski pachaw utji. Plataforma ukax flexibilidad ukat seguridad ukax mä suma ajlliw khitinakatix jutir generación de aplicaciones descentralizadas ukanakar lurañ munapki jupanakataki. Kunjamtï Eric Blossom sat chachajj ukham lurawayki ukhama
Cypherpunks Write Code serie ukan juk’amp uñakipt’añäni:
Uñacht’ayat Vector uñacht’äwix Garry Killian / .
Eric Blossom jupan jamuqapa GNU Radio ukan /