paint-brush
Ciencia: Naturaleza ukan thakhipaukata@alexbiojs
223 ullart’awinaka

Ciencia: Naturaleza ukan thakhipa

ukata Alex7m2024/10/07
Read on Terminal Reader

Sinti jaya pachanakawa; Uñxatt’añataki

Naturaleza ukax wali suma yatichiriwa, cientifico ukat qullirirakiwa, ukat nayratpach taqi kunatix sistemas científicos, educativos ukat médicos ukanakar wakicht’añatakix wakiski ukanak churaspa. Uk uñjañatakikix kunjams amuyt’tan ukx mayjt’ayañakiw wakisi, kunatix qullqimp centralización ukamp juykhupt’ataw uñjasiwaytanxa. Naturaleza ukax janiw s supermercado ukhamakiti, jan ukasti mä museo de inspiración ukhamarakiwa machaq lurawinakataki.
featured image - Ciencia: Naturaleza ukan thakhipa
Alex HackerNoon profile picture
0-item
1-item





Naturaleza ukax wali suma Yatichiri, Cientifico ukat Qullirinakawa, ukat nayratpach taqi kunatix sistemas científicos, educativos ukat médicos ukanakar wakicht’añatakix wakiski ukanak churaspa. Jiwasax uñjañakiw wakisi, ukax mä comunidad centralizada ukanx ganancias ukanakamp ch’amanchata ukanx ch’amawa.



Sarnaqäwinakax 22 kutiw chiqpach yatiyäwinakat sipansa jukʼamp amtañjama

(Jennifer Aaker kullakajj akham siwa:


Aka qillqatax mä sarnaqäw lurañ yant’awiwa, kuna yatichäwinaktix naturalezat yatiqaraksna Ciencia ukar wakicht’añataki. Jumax niyaw NatureLand ukar Erizo ukamp sarañampïskta.



Kuntï naturalezajj yatichañapäki ukajja, janiw amuyktan ukat sipansa jukʼampiwa

(John Lanie sat jilata)



Aka qillqatax nayrïr qillqatanakat sarantaskakiwa. Qalltanx , Erizox yurïw ayllun sarnaqäna ukat yaqhip uywanakampiw uñt’asitayna, ukax ilusiones ukanakat qhispiyañatakiw yanapt’äna ukat amuyasïna centralización ukat qullqix jach’a jark’awinakawa, ukax cienciax jach’a empresanakan interesanakaparuw yanapt’i, janiw taqpach jaqinakar yanapt’kiti. Ukampirus mayni ayllunkirinakax ukhamarak jak’a ayllunakax wali apnaqatäpxänwa, uka ilusiones ukanakax jan wali layqanakan luratawa.


Ukatx, Erizox 5 dimensión ukar DeSciLand ukar sarawayxi kawkhantix Economía Basada en Recursos ukan kamachinakapat yatiqawayi ukatx 31 proyectos ukanakamp uñt’asiwayi, ukax cientificonakan amuyunakaparux chiqäñapatakiw yanapt’awayi ukat mä dispositivo de energía libre ukar lurañataki.


Uka qhipatxa, Erizox Uraqir kutt’awayxänwa (3ra dimensión) aylluparu, ukanx jan wali layqanakax pä kasta niebla (qullqi ukat centralización) ukanakamp taqi kuns “veneno” churapxatapat jikxatäna. Erizo ukax mä aparato uñstayatayna, ukax jupanakar chhaqtayañatakiw yanapt’awayi, ukhamat Uraqin jakirinakax Economía Basada en Recursos ukat sistema científico apropiado ukanakamp phuqhapxañapataki. Ukatx, Erizo ukax Ciberespacio uksaruw sarawayi, DevOps ukar wakicht’añ yatxatañataki, mä web-plataforma BioUniverse ukham sutinchat ukar phuqhañataki, ukax Scientific ukat yaqha sistemas ukanakar lurañ yanapt’aspa.



Kimsa maraw Erizo ukax Economía Basada en Recursos ukar phuqhañ qalltawayi ukatx mä sistema científico aski lurañ qalltawayi. Taqi kunas nayratpach utt’ayatänwa ukat irnaqasxarakïnwa. Sistema Científico uksat sipanx sistemas Educativos ukat Médicos ukanakaw utjaraki. BioUniverse ukax Āut Labs ukan ch’amanchatawa, ukax sapa sistema ukan software ukawa. Uka ayllux NatureLand satawa.


Mä kutix aka Uraqin jakirinakax ilusiones (qullqi ukat centralización) ukanakat jithiqtapxäna ukhax Naturaleza ukax nayratpach taqi kunatix Ciencia, Educación ukat Sistema Médico ukanakar wakicht’añatak wakiski ukanak utjatap amuyapxäna. Naturalezax sapa kutiw wali suma Cientifico, Yatichiri ukat Qulliri, ukat janiw mä recurso ukhamakïkänti.



Biomimica ukaxa mä juk’a pachanakwa lurasi. Mä jan walt’äwix utjaspa ukhax nayraqat Naturaleza ukar jiskt’añamawa

Biomimicría ukax naturaleza tuqit amuyt’at machaq lurawinakawa.
Ukatx machaq thakhiw inventar, mundo natural ukar uñakipt’asa, inspiración ukataki.
Ukat jiskt’asisa, janïr kuns diseñañkama, ¿kuns naturalezax akan luraspa?
(Janine Benyus kullakajj akham siwa:


Yatiñanakax taqi chiqanwa utji. Ukat Naturalezax yatiñan jikxatañatakix wali askiwa, kunatix jiwasax pachpa jan walt’awinakampiw uñjasi, ukampis evolución ukanx juk’amp pachaw askichäwinak uñstayañatakix utjäna. Jakawinakax mä qawqha lurawinakampiw phuqhapxañapa, ukat ukatakix kunayman estrategias ukanakaw apnaqapxi. Jiwasax uñt’añakiw wakisi ukat sistemas ukanakan diseño ukanx askinjam apnaqañasawa. Aka inspiración ukaxa kunaymana niveles ukanakanwa apsusna: moléculas, tejidos, órganos, organismos, ecosistemas.



MARCO DE PROTECCIÓN ukaxa mä juk’a pachanakwa lurasi

5 principios básicos ukaw utji, ukax kunayman jakawinakarux mayjt’ir pachanx katuqañapataki ukhamarak jakañapatakiw jayti, ukanakax akanakawa: responsividad, heteROgeneidad, descentralización, rEdundancy, ukhamarak Cooperación. Jupanakax taqpachanx marco de PROTECCIÓN ukham uñt’atawa [1]. Uka tuqit juk’amp yatxatañatakix aka qillqat uñxatt’apxasmawa ( Ciberseguridad + Biomimicría: Kunatsa, Kunas ukat kunjams naturalezat yatiqsna ).


Aka marco ukax NatureLand ukan chiqapänwa. Ukax sapa sistema ukan irnaqatapat base ukhamänwa, kunatix estrategias adaptativas ukat resilientes ukanakar uñstayañ yanapt’äna.



Sistema Científico ukax mä juk’a pachanakanwa

Maximizar ganancias ukax sistema científico centralizado tradicional ukat nayrïr motor ukawa, ukax jilpachax qullqimpiw ch’amanchasi. Ciencia Tradicional ukax mä juk’a negocio ukhamawa, Jach’a Corporaciones ukanakan apnaqata.


Cientificonakax kunayman jan kunatak askïki uka yantʼanak lurañ tuqitwa jukʼamp llakisipxi, ukat sapa jakasir animalanakan jukʼamp jan waltʼäwinakap askichañat sipansa, jukʼamp sumwa uñjapxi. Jach’a yatiqañ utanakan mä facultad ukan kunayman departamentonakapas yatiqirinakataki ukhamarak qullqitakiw maynit maynikam ch’axwapxi.


NatureLand ukanx Ciencia ukax taqpach jaqinakan interesaparuw yanapt’äna. Sapa organismo ukar jank’ak jan walt’äwinak askichañatak yanapt’aña ukat pachamamaru jark’aqañaw aka chiqanx nayrïr amtäwix utjäna. Ukat yanapt’asiñax uka urux ordenänwa.


Yaqhip organismos ukanakax experimentos ukanakaw apnaqapxi, yaqhipanakax procesamiento de datos ukampiw delt lurapxi, ukatx yaqhipanakax infraestructura ukanak taqi kunat uñjapxi. Jupanakar yanaptʼir sistema ukar yanaptʼañatakikiw ukham lurapjjäna, janiw ganancianak jikjjatañatakejj lurapkänti. Mä Economía Basada en Recursos ukanx qullqix janiw kunäkänti. Walja recursos naturales ukanakax centros especiales de distribución de recursos ukan jan walt’awinakan uñjasirinakaruw yaqha chiqar apayatäna jan ukax machaq lurawinakaruw mayjt’ayatäna, mä jan walt’äwinak askichañataki.

Laboratorio de Naturaleza ukax mä jach’a uñacht’äwiwa

Jaqinakax mayjt’ir pachan jakañatakix sapa kutiw ukat lurañ amtampiw yatintapxañapa. Ukatakix sapa kutiw yant’awinak kunayman niveles ukan apnaqapxi: molecular, fisiológico, anatómico, especie jan ukax ecosistema. Jakir organismos ukanakax sapa kutiw yaqhip jan walt’awinakar saykatapxi ukat kunayman estrategias ukanakaw uñstayapxi ukanak askichañataki. Ukat NatureLand ukan jakirinakax jichhakiw kunjams ukanak apnaqañ yatiqapxi, sistemas ukanakan diseñopataki. Jakañ yänaka (ayrunaka, uywanaka, microorganismos, hongos) jupanakpachawa uraqpachana juk’ampi nayraru sartata laboratorios ukanaka. Ukanakanjja, sapa segundow walja waranqa waranqa reacciones químicas ukanakajj utji.


Naturaleza ukax pachpaw NatureLand ukan Lab ukham irnaqäna. Aka Laboratorio ukaxa luratarakiwa ukhamata kunaymana moléculas ukanakaxa lurata quqanaka, uywanaka ukhamaraki yaqha organismos ukanakaxa reactivos ukhama yant’awinakataki. Aka yant’awinakata ukhamaraki kunaymana organismos ukanakata jutiri q’añuchata yänakaxa microorganismos ukhamaraki hongos ukanakampiwa apnaqatarakini. Qhipïrinakax jupanakan q’añut lurat yänak lurapxäna, ukax reactivos ukhamaw yant’äwinakatakix ukhamarak manq’añanakax quqanakatakis uywanakatakis ukhamarakiwa. Taqi sustancianakax aka chiqanw reciclatäna. Ukhamaraki, plantas especiales de tratamiento de aguas residuales ukanakaw utjäna. Jupanakajj jardinanakar uñtasitäpjjänwa, ukampis microbioma de saphinakajj uka qʼañunak apnaqäna.



Centro de Desarrollo de Innovación ukaxa mä jach’a lurawiwa

NatureLand ukanx mä sistema de monitoreo ukaw utjäna, ukax sapa jakkir organismos ukanakat yatiyawinak apthapi. Aka yatxatawinakax AI (Inteligencia Artificial) ukan uñakipataw markachirinakamp chikt’ata, ukhamat jank’ak jan walt’awinak uñt’ayañataki, ukatx nayrar sartawinak uñt’ayañataki.


Aka chiqanx biomimicría ukax machaq lurawinakan nayrar sartañapatakix ch’amanchatawa. Sapa jakkir organismos ukax mä catálogo de inspiraciones ukhamaw machaq lurawinakatakix irnaqäna. AI ukax pachpa Naturaleza ukan amuyt’ayatawa.


AI ukat kunayman organismos ukanakax jan walt’awinak askichañatakix aski amtawinak lurapxäna ukatx juk’amp suyt’awinakaruw voto churapxäna descentralizado ukhama mä blockchain ukan yanapt’apampi.



Yatichäw

Nayra yatiqañ utanaka ukat jach’a yatiqañ utanakax jach’a empresanakan munañanakaparuw yanapt’apxi. Jupanakan pachamamapa ukhamarak currículo ukanakax ukham luratawa, ukhamat jupanakax sistema centralizado ukan jakasktan ukatakix perfectos esclavos ukanakar wakicht’añ yanapt’apxañapataki, negocios ukar yanapt’añataki. Pachamamax yatiqirinakan k’umaräñapatakiw jan walt’ayi, kunatix janiw ukanx sarnaqañax utjkiti. Janiw kuna sarnaqañas utjkiti - janiw jakañas utjkiti. Inmovilización ukax mä orden de día ukawa.


NatureLand ukanx markachirinakarux taqi yatiñan jan walt’awinak askichañatakix sapa yatiñanak sum yatxatapxañapatak yanapt’añaw utjawayi, ukhamarak Economía Basada en Recursos ukan infraestructura ukar yanapt’añataki. Naturaleza pachpaw Yatichiri ukhamarak Yatiqañ Uta descentralizado ukham uñjata. Jilïr yatichäwix Biomimicría satawa. Ukat Naturaleza ukax mä Escuela ukhamarak Museo ukhamaw yatiqirinakan visitt’ata, ukanx kunayman estrategias ukanakaw Naturaleza ukan apnaqatäki ukanakamp uñt’asipxaspäna, taqi kasta jan walt’awinak askichañataki.


Puntuacionanakatak chʼaxwañat sipansa, yatiqirinakax maynit maynikamaw yanaptʼasipxäna. Ukanx mä dinámico yatiqañ utaw utjäna. Yatiqirinakax sapa kutiw yaqha chiqar sarxapxirïna. Ukanjja, janiw comunes escritorionakajj utjkänti. Jan ukasti, saytʼat escritorionakaw utjäna, uka escritorionakaw awisajj mä qhawqha qellqtʼañatakejj apnaqasïna [2]. Jilt’ir pachax yatiqirinakax sapa kutiw sarnaqapxäna ukatx kunayman estrategias ukat machaq lurawinakat sarnaqäwinakat ist’apxäna, ukax Museo ukan jakirinakan arsutanakapawa. Sapa quqa, uywa jan ukax microorganismo ukanakax mä taqpach catálogo holográfico uñacht’ayapxäna, ukax estrategias ukat innovaciones ukanakaw propiedades ukanakat amuyt’ayata.


NatureLand ukan juk’amp uñt’at anatäwix Biomons ukanïnwa. Mä tarjeta anatt’awiwa, kunayman organismos ukanakamp chika estrategias ukat machaq lurawinakamp jupanakat amuyt’ayat uñacht’ayata. Yatiqirinakax utjki uka estrategias ukat machaq lurawinakat uñt’asipxañapatakiw yanapt’äna, ukat machaq amtanakar uñstayañataki.



Sistema médico ukaxa

Sistema Médico Moderno ukax jilpachax mä negocio ukhamakiw ganancias uñstayañataki. Usutanaka qullañatakix janiw kuna askis utjkiti. Janiw kuna usunakas utjkiti – janiw negocios utjkiti, ukat janiw ganancianakas utjkiti.


Aka sistema ukan apnaqat sustancianakax walja kutiw Naturaleza ukan jikxataski uka moléculas ukanakat lurasi [3]. Moléculas naturales ukanakax mayjt’ayatäñapawa, ukhamat patentado ukhamäñapataki ukat dueñonakapatakix ganancias uñstayañataki. Ukampis uka machaq moléculanakajj nayrïr moléculanakat sipansa, walja jan walinakanwa uñjasipjje.


NatureLand ukanx sistema Médico ukax taqpach descentralizado ukhamawa, kunatix taqiniw yatxatat ukhamarak yatiñanipxatayna, jupanakpachaw uñjasipxatayna, qullirinakar atinisiñat sipansa. Janiw hospitalanakax utjkänti.


Pachpa Pachamamax wali suma Qullañ Uta ukhamarak Qullañ Uta ukham uñjatäna. Qulla qullanakax kuna moléculas munaski ukanak churapxäna, kuna k’umaräñ tuqit yanapt’añataki. Ukatxa, kunjamsa apnaqañax ukxat catálogos holográficos ukanakaw uñachtʼayapxarakïna.



Tukuyawi

Naturaleza ukax janiw s supermercado ukhamakiti, jan ukasti mä museo de inspiración ukhamarakiwa machaq lurawinakataki.


Naturaleza ukax niyaw taqi kuns churaspa Ciencia ukar wakicht’añataki. Ukax jiwasan wali suma Yatichiri, Cientifico, Qullirinakasawa. Uk uñjañatakikix kunjams amuyt’tan ukx mayjt’ayañakiw wakisi, kunatix qullqimp centralización ukamp juykhupt’ataw uñjasiwaytanxa. Taqinirus kunayman tuqit yanaptʼañax sapa uruw lurasiñapa.



Titular uñacht’awix nayamp luratawa, erizo ukat mapa mundial ukan uñacht’awinakapan yanapt’apampi.


Yaqha uñacht’awinakax Pixabay ukan apst’atawa.


Jaljirix nayamp luratawa, uraqpachan mapa uñacht’äwipan yanapt’apampi.



Uñakipt’atanaka

  1. Rzeszutko, Elzbieta ukat Mazurczyk, Wojciech jupanakax ukham yatxatapxaraki. (2014) ukat juk’ampinaka. Naturaleza ukan amuyunakapax Ciberseguridad ukataki. K’umar jakañ tuqit seguridad. 13. 10.1089/hs.2014.0087 uka kamachina ;
  2. Vladimir Bazarny sat jilataw ukham luräna. Jaqi Wawa: Psicofisiología de Desarrollo y Regreso, 16 uru chinuqa phaxsit 2020 marana;
  3. Clark, A. M. Natural Productos ukax Machaq Qullanakatakix mä Recurso ukhamawa. Pharm Res 13, 1133-1141 (1996) ukatsti juk’ampi yatxatañataki.